آیا آهنربا به گوشی ضربه می زند؟ بررسی علمی تاثیر مگنت بر گوشی

امروزه تلفن های هوشمند بخش جدایی ناپذیری از سبک زندگی ما هستند و توجه به ایمنی آن ها در برابر خطرات، به یک دغدغه جدی برای ما تبدیل شده است. بسیاری از کاربران همچنان نگران ضرر آهنربا برای گوشی هستند و دقیقا نمی دانند که آیا آهنربا به گوشی آسیب می زند یا خیر؟ این نگرانی از دوران دستگاه های الکترونیکی قدیمی نشأت می گیرد، زیرا این دستگاه ها در برابر میدان های مغناطیسی مختلف حساس بودند. اما آیا این نگرانی در مورد گوشی های مدرن نیز صدق می کند؟ آیا آهنربا می تواند به اجزای مختلف گوشی آسیب بزند یا داده های ذخیره شده را پاک کند؟ 

در این مقاله از تکنوسان مگ به بررسی علمی تاثیر آهنربا بر موبایل می پردازیم. ابتدا فناوری های به کار رفته در گوشی های مدرن و حساسیت آن ها به میدان مغناطیسی را توضیح می دهیم، سپس اجزای آسیب پذیر، تأثیر بر باتری، حسگرها، صفحه نمایش و سایر بخش ها را به طور مفصل بررسی خواهیم کرد. در ادامه با ما همراه باشید تا یکبار برای همیشه به این پرسش پاسخ دهیم که آیا آهنربا به گوشی ضربه می زند یا خیر؟

آیا آهنربا به گوشی ضربه میزند؟

پاسخ ساده است، خیر، اغلب آهنرباها به تلفن های همراه آسیب نمی زنند. بیشتر گوشی های هوشمند امروزی به گونه ای طراحی شده اند که در برابر تداخل مغناطیسی مقاومت کنند. این گوشی ها دارای قطعات حالت جامد هستند که به طور قابل توجهی تحت تأثیر آهن ربا قرار نمی گیرند. بنابراین پاسخ ما به این سوال که "آیا آهنربا برای گوشی ضرر دارد؟" خیر می باشد. با این حال، آهنرباهای قوی می توانند برخی عملکردها را مختل کنند یا به قطعات کوچک تر مانند حسگرها یا نوارهای مغناطیسی به طور موقت تاثیر بگذارند. در مجموع، خطر آسیب ناشی از آهنرباهای معمولی پایین است. 

تاثیر میدان مغناطیسی بر فناوری حافظه در گوشی های هوشمند 

یکی از نگرانی های اصلی درباره آهن ربا و گوشی های هوشمند، احتمال پاک شدن یا آسیب دیدن اطلاعات موجود در گوشی است. این نگرانی ریشه در فناوری های قدیمی ذخیره سازی دارد. در گذشته، برخی از دستگاه های ذخیره سازی اطلاعات مانند هارد دیسک های مغناطیسی (HDD) و یا فلاپی دیسک ها، برای ذخیره اطلاعات از میدان مغناطیسی استفاده می کردند. بنابراین قرار گرفتن این دستگاه ها در معرض آهنرباهای قوی می توانست منجر به پاک شدن یا خرابی داده ها شود. بنابراین مردم در پس زمینه ی ذهن خود هنوز فکر می کنند که آهنرباها می توانند روی فناوری حافظه تاثیر بگذارند. 

این در حالی است که گوشی های هوشمند امروزی از فناوری حافظه های حالت جامد (SSD) و فلش NAND بهره می برند. این حافظه ها داده ها را به صورت الکتریکی ذخیره می کنند و هیچ بخش مغناطیسی ندارند. بنابراین، میدان مغناطیسیِ حتی قوی ترین آهنرباها نمی تواند داده های ذخیره شده در این حافظه ها را پاک کند یا بخشی از آن را تغییر دهد. آزمایش ها و مطالعات متعدد نشان داده اند که حتی قرار دادن آهنرباهای نئودیمیوم قوی در نزدیکی گوشی، هیچ تأثیری بر داده های ذخیره شده نخواهد داشت. پس از این بابت خیالتان راحت باشد. 

اجزای آسیب پذیر گوشی در برابر آهنربا

در ادامه اجزای مختلف گوشی و تاثیبر آهنربا بر آنها را بررسی می کنیم تا ببینیم آیا آهن ربا به گوشی صدمه میز ند یا خیر؟

حسگرها (مگنتومتر، قطب نما، ژیروسکوپ)

این درست است که به لطف فناوری های جدید، آهنرباها هیچ تاثیری بر داده های ذخیره شده در گوشی های هوشمند ندارند؛ اما این را باید بدانیم که میدان مغناطیسی آهنرباها می توانند به بخش هایی از اجزای داخل گوشی آسیب هایی وارد کنند. یکی از اجزایی که بیشترین حساسیت را نسبت به میدان های مغناطیسی دارند، سیستم های حسگر داخلی گوشی های هوشمند است. مهم ترین این حسگرها مگنتومتر است یا همان قطب نمای دیجیتال. وظیفه این حسگر این است که میدان مغناطیسی زمین را اندازه گیری کند تا جهت و موقعیت جغرافیایی را به درستی تشخیص دهد و بنابراین از این داده ها در اپلیکیشن های مسیر‌یابی، سرویس های نقشه و فناوری واقعیت افزوده استفاده کند. 

وقتی گوشی در معرض آهن ربای قوی قرار گیرد، مگنتومتر یا قطب نما دچار اختلال موقت می شود و به همین دلیل داده های نادرستی ثبت می کند. به این ترتیب جهت یابی و اپلیکیشن های ناوبری دچار خطا می شوند. البته این مشکل معمولاً با دور کردن آهنربا (منبع میدان مغناطیسی) و کالیبره کردن حسگر برطرف می گردد. از طرفی با وجود این که ژیروسکوپ و شتاب سنج مستقیماً تحت تأثیر قرار نمی گیرند؛ باز هم خطای قطب نما می تواند هماهنگی سیستم جهت یابی را مختل کند. 

پس به طور خلاصه می توان گفت که آهنرباها آسیب دائمی به حسگر مگنتومتر وارد نمی کنند و تنها اختلال های کوتاه مدت ایجاد می کنند که با دور کردن آهن ربا یا کالیبره کردن مجدد حسگر (معمولاً با حرکت دادن گوشی به شکل عدد ۸ انگلیسی) این اختلال ها برطرف می شود. 

بلندگو و میکروفون داخل گوشی 

بلندگوهای داخل گوشی از یک الکترومغناطیس کوچک برای حرکت دادن دیافراگم استفاده می کنند. جریان الکتریکی باعث ایجاد میدان مغناطیسی می شود و این میدان، دیافراگم بلندگو را به لرزش در می ‌آورد تا صدا تولید کند. اما آهنربای داخلی بلندگو به گونه ای طراحی شده است که میدان محدودی داشته باشد و به سایر اجزای گوشی آسیبی نرساند. 

میکروفون ها نیز از ترکیب دیافراگم و آهنربا استفاده می کنند. حرکت دیافراگم در کنار آهنربا یک سیگنال الکتریکی تولید می کند که همان صدای ورودی است. این طراحی باعث می شود میکروفون بتواند صدا را با دقت بالا ضبط کند. همچنین این آهنربا طوری طراحی شده است که صرفاً برای عملکرد صوتی عمل کند، بدون اینکه میدان مغناطیسی داخلی مزاحم سایر بخش های گوشی شود. 

پس به طور خلاصه می توان گفت که آهنرباهای داخل میکروفون و بلندگوهای گوشی به گونه ای طراحی شده اند که میدان مغناطیسی آن ها به سایر اجزای داخل گوشی آسیبی نرساند. اما توجه داشته باشید که قرار گرفتن یک آهن ربای قوی خارجی در نزدیکی بلندگو یا میکروفون می تواند باعث ایجاد نویز در کیفیت صدا شود، هر چند که این اثر معمولاً موقتی است و با دور کردن آهن ربا برطرف می شود. 

دوربین 

آیا آهنربا برای دوربین گوشی ضرر دارد؟ پاسخ ساده است، خیر. البته که میتواند اختلال موقت ایجاد کند، اما این اختلال همیشگی نیست و قابل جبران است. در اغلب گوشی های هوشمند امروزی، ماژول دوربین تنها یک قطعه ساده نیست، بلکه مجموعه ای است از فناوری های دقیق و حساس. دو بخش مهم این سیستم ها، OIS (تثبیت کننده تصویر اپتیکال) و AF (فوکوس خودکار) هستند. این دو سیستم برای اینکه عملکرد درستی داشته باشند، خود به آهنرباهای کوچک و حسگرهای مغناطیسی وابسته اند. این اجزا وظیفه دارند لنز دوربین را با دقت بالا حرکت دهند تا لرزش دست کاربر جبران شود و فوکوس روی سوژه به درستی انجام گیرد. قرار گرفتن آهن ربای قوی در نزدیکی ماژول دوربین می تواند باعث اختلال موقت در عملکرد این سیستم ها شود و منجر به تاری یا عدم فوکوس صحیح تصاویر گردد. البته این اثر دائمی نیست و با دور کردن منبع مغناطیسی، عملکرد دوربین به حالت عادی باز خواهد گشت. 

صفحه نمایش (LCD/OLED) 

سوال بعدی این است که آیا آهنربا برای صفحه نمایش گوشی ضرر دارد؟ جواب این سوال باز هم خیر است. صفحه نمایش های قدیمی (CRT) به میدان مغناطیسی حساس بودند و قرار گرفتن آهنربا در نزدیکی آن ها باعث اختلال جدی در تصویر یا تغییر رنگ می شد. در این فناوری قدیمی از پرتوهای الکترونی برای روشن کردن فسفر روی صفحه استفاده می شد. میدان های مغناطیسی داخلی برای هدایت پرتوها ضروری بودند، به همین دلیل هر میدان مغناطیسی خارجی می توانست مسیر الکترون ها را منحرف کند و به همین ترتیب باعث تغییر رنگ، اعوجاج تصویر یا لکه های دائمی روی صفحه می شد. 

اما صفحه نمایش های امروزی (LCD و OLED) هیچ وابستگی به میدان مغناطیسی ندارند و پیکسل ها با عبور یا مسدود کردن نور کنترل می شوند. این فناوری ها با استفاده از سیگنال های الکتریکی کار می کنند و میدان مغناطیسی تأثیر قابل توجهی بر آن ها ندارد. حتی قرار دادن آهنرباهای قوی در نزدیکی صفحه نمایش گوشی های مدرن، معمولاً هیچ اثر مخربی ایجاد نمی کند. 

باتری لیتیوم-یون

و اما یکی از پرتکرار ترین سوال ها، آیا آهنربا برای باتری گوشی ضرر دارد؟ پاسخ این سوال هم خیر است. باتری های لیتیوم-یون که در گوشی های هوشمند استفاده می شوند، از مواد غیرمغناطیسی مانند گرافیت، لیتیوم و ترکیبات فلزی ساخته شده اند و عملکرد آن ها مبتنی بر حرکت یون های لیتیوم بین الکترودهاست. هیچ بخش اصلی در این باتری ها وابسته به میدان مغناطیسی نیست، بنابراین اساساً در برابر آهنربا مقاوم اند. میدان مغناطیسیِ حتی قوی ترین آهنرباها تأثیر قابل توجهی بر عملکرد یا عمر این باتری ها ندارد. برخی مطالعات نشان داده اند که میدان های مغناطیسی بسیار قوی (در محیط های صنعتی یا آزمایشگاهی) می توانند به طور جزئی بر رفتار الکتروشیمیایی باتری تأثیر بگذارند، اما در شرایط عادی و با آهنرباهای معمولی، هیچ نگرانی وجود ندارد. 

لوازم جانبی مغناطیسی و سازگاری با گوشی

همانطور که می دانید، لوازم جانبی مختلفی برای گوشی های امروزی وجود دارد که از آهنربا استفاده می کنند، در ادامه تاثیر این لوازم جانبی بر گوشی را نیز مورد بررسی قرار می دهیم.

قاب ها و نگهدارنده های مغناطیسی

قاب ها و نگهدارنده های گوشی، دو تا از پرمصرف ترین لوازم جانبی گوشی هستند. در این لوازم از آهنربا برای اتصال سریع و آسان استفاده می شود. این آهنرباها معمولاً قدرت کمی دارند و به گونه ای طراحی شده اند که با اجزای حساس گوشی تداخل نداشته باشند. همانطور که تا به اینجا گفته شد، بررسی ها نشان می دهند که استفاده از این لوازم جانبی، خطری برای حافظه، باتری یا صفحه نمایش گوشی نخواهند داشت. بلکه اختلال موقت در عملکرد قطب نما یا حسگرها ممکن است رخ دهد که با کالیبراسیون برطرف می شود. 

فناوری مگ سیف (MagSafe)

آیا وجود آهنربا در قاب مگ سیف برای گوشی ضرر دارد؟ خیر، آهنرباهای موجود در تکنولوژی مگ سیف هیچ ضرری برای گوشی ندارند. در مراسم رونمایی از آیفون 12، اپل با معرفی فناوری MagSafe باعث ایجاد نگرانی هایی درباره تأثیر آهنربا بر گوشی های جدید شد. زیرا در این فناوری مجموعه ای از آهنرباها با آرایشی خاص به کار گرفته شده است تا گوشی راحت تر و مطمئن تر روی شارژر بی سیم قرار گیرد و سریع تر شارژ شود. در طی مراسم رونمایی، نکته قابل توجه برای کاربران اپل این بود که آیا آهنربا برای گوشی موبایل ضرر دارد یا خیر؟ بعد از مراسم همه متوجه شدند که این آهنرباها به گونه ای طراحی شده اند تا هیچ تداخلی با عملکرد گوشی نداشته باشند و حتی باعث بهبود تجربه کاربری شوند. استفاده از لوازم جانبی مگ سیف کاملاً ایمن است و هیچ خطری برای اجزای داخلی گوشی ندارد.