آشنایی با انواع سوکت مادربرد و پردازنده و معرفی ویژگی‌های هرکدام

مادربرد و پردازنده را می توان مهم ترین قطعات یک سیستم کامپیوتر و قلب تپنده آن دانست. برای اینکه یک مادربرد و پردازنده با یکدیگر سازگار باشند، باید از سوکت یکسانی پشتیبانی کنند؛ در واقع هر سری پردازنده و مادربرد، از سوکت خاصی پشتیبانی می کند که ویژگی های خاص خود را دارا می باشند. برای خرید مادربرد یا پردازنده، باید با این سوکت ها آشنایی داشته باشید و ویژگی های هرکدام را بدانید تا بتوانید یک انتخاب مناسب داشته باشید.

در این مطلب از تکنوسان مگ قصد داریم تا شما را با انواع سوکت مادربرد آشنا کرده و در مورد ویژگی‌های هر یک از سوکت های مختلف مادربرد اطلاعات جامع و کاملی را به شما ارائه دهیم. اگر قصد آشنایی با انواع سوکت پردازنده و مادربرد دارید، تا انتها با ما همراه باشید.

معرفی سوکت مادربرد

پیش از آن که بخواهیم شما را با انواع سوکت مادربرد آشنا کرده و در این زمینه اطلاعات جامع و کاملی را به شما ارائه دهیم، نیاز است تا به بررسی این مسئله بپردازیم که سوکت مادربرد چیست؟ به منظور بررسی این مسئله باید گفت که سوکت‌ها مجموعه‌ای از پین‌ها هستند که می‌توانید با استفاده از آن‌ها پردازنده یا قطعات دیگر سخت افزاری را با استفاده از این قطعه در سر جای خود قرار دهید و سپس از این طریق مادربرد را با سایر اجزای کامپیوتر متصل کنید.

نکته مهمی که باید بدانید این است که از سوکت‌های مادربرد با نام سوکت پردازنده نیز یاد می‌شود. با توجه به نسل سخت افزارها و CPU که قصد نصب آن را بر روی مادربرد دارید، نیاز است تا بسته به نسل CPU، از سوکت مناسب استفاده کنید. امروزه به دلیل تنوع بالایی که در انواع مادربرد و پردازنده هستیم، اگر قصد دارید تا هر پردازنده را بدون مشکل به مادربرد، وصل کنید، نیاز است تا از سازگاری سوکت با سخت افزار مطمئن باشید تا بتوانید بدون مشکل قطعات مختلف سخت افزاری را بر روی مادربرد نصب و از آن استفاده کنید.

انواع سوکت پردازنده

در زمانی که قصد خرید CPU را دارید و یا به دنبال ارتقاء آن هستید، نیاز است تا سوکت CPU و سوکت روی مادربرد با هم مطابق باشند. به صورت کلی سه نوع سوکت برای مادربردها مورد استفاده قرار می‌گیرند و احتمالاً مادربرد شما یکی از این سوکت‌ها را داشته باشند. اگر بخواهیم شما را با این سوکت‌ها آشنا کنیم، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• سوکت LGA
• سوکت PGA
• سوکت BGA

معرفی سوکت LGA

یکی از انواع سوکت مادربرد که می‌توانید از آن استفاده کنید، سوکت LGA است. به منظور بررسی این سوکت‌ها باید گفت که سوکت‌های Land Grid Array یا آرایه شبکه زمین قطعاتی هستند که روی مادربرد نصب می‌شوند و دارای پین‌هایی هستند و شما می‌توانید پردازنده مورد نظر خود را به این سوکت بچسبانید. CPU هایی که می‌توانید روی این نوع سوکت‌ها نصب کنید، دارای پد هستند. موضوع مهمی که باید بدانید این است که معمولا از سوکت LGA در مادربردهای مبتنی بر اینتل استفاده می‌شود و سوکت های مشهور CPU های اینتل از LGA‌ ها استفاده می‌کنند.

معرفی سوکت PGA

یکی دیگر از انواع سوکت مادربرد، سوکت‌های Pin Grid Array یا آرای شبکه پین هستند. از نظر طراحی این سوکت‌ها معمولاً به نحوی هستند که بر روی آن‌ها سوراخ‌هایی هستیم که می‌توانید پین‌های پردازنده را روی آن قرار دهید. اگر قصد دارید تا پردازنده‌هایی را به این سوکت‌ها نصب کنید، نیاز است تا پین‌هایی که روی سوکت وجود دارند داخل این سوراخ‌ها بروند. به همین دلیل به منظور استفاده از سوکت PGA نیاز است تا توجه بسیار زیادی به ابعاد سوکت و تعداد پین‌های آن داشته باشید. معمولاً در مادربردهای ساخت شرکت AMD از سوکت‌های نوع PGA استفاده می‌شود.

معرفی سوکت BGA

مدل دیگر از سوکت های مختلف مادربرد که معمولا در لپ تاپ‌ها از آن‌ها استفاده می‌شود، سوکت‌های Ball Grid Array یا آرایه شبکه توپی شکل هستند. ویژگی این دسته از سوکت‌ها به نحوی هستند که از طریق لحیم تراشه پردازنده، می‌توانید آن‌ها را به مادربرد وصل کنید.

موضوع مهمی که در مورد این دسته از سوکت‌ها باید به آن توجه کنید این است که پردازنده‌هایی که از این نوع سوکت‌ها استفاده می‌کنند، به دلیل لحیم شدن غیرقابل تعویض هستند. به واسطه این که لحیم کاری این دسته از سوکت‌ها باز شدنی نیست و اگر اقدام به باز کردن این سوکت‌ها کنید، المان‌های داخلی تراشه پردازنده ممکن است آسیب ببیند و عملاً قابل استفاده نیستند. به صورت کلی از سوکت‌های BGA برای استفاده از پردازنده‌های اینتل و AMD در لپ تاپ‌ها استفاده می‌شود.

انواع سوکت پردازنده و تفاوت آن ها

در صورتی که قصد خرید سوکت های مختلف مادربرد را دارید، نیاز است تا به سراغ محصول مناسبی آمده و از سوکت‌های مناسب استفاده کنید. در همین راستا اگر بخواهیم شما را با برخی از بهترین سوکت‌های موجود در بازار آشنا کنیم، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

سوکت intel 1151

یکی از انواع سوکت های مادربرد که می‌توانید از آن استفاده کنید، مادربرد سوکت intel 1151 است. اگر بخواهیم شما را با این سوکت‌ها آشنا کنیم باید گفت که نوع این سوکت LGA است و سوکت intel 1151 توسط شرکت اینتل تولید شده است. شرکت اینتل این محصول را در سال 2015 به بازار عرضه کرده است. تعداد پین‌های مورد استفاده در این محصول 1151 است و این سوکت از CPU های زیر استفاده می‌کند:

• نسل ششم Skylake
• نسل هفتم Kaby lake
• نسل هشتم Coffee Lake
• نسل نهم Coffee Lake Refresh

موضوع مهمی که برای خرید سوکت intel 1151 باید به آن توجه کنید این است که این سوکت در دو نسخه مختلف تولید و عرضه می‌شود. نسخه اول سوکت intel 1151 به نحوی است که از هر دو پردازنده Skylake و Kaby Lake اینتل پشتیبانی می‌کند. همچنین نسخه دیگری که سوکت intel 1151 دارد به نحوی است که از CPU‌ های Coffee Lake پشتیبانی می‌کند.

سوکت intel 1200

یکی از جدیدترین سوکت‌های مادربرد تولید شده توسط شرکت اینتل، مادربرد سوکت intel 1200 است. این سوکت در سال 2020 به بازار عرضه شده است و همان طوری که از نام این سوکت مشخص است، بر روی این سوکت شاهد 1200 پین هستیم.

سوکت 1200 که یکی از انواع سوکت مادربرد intel است، به نحوی تولید شده که از CPU‌های نسل دهم Comet Lake و نسل یازدهم Rocket Lake پشتیبانی می‌کند. مهم ترین ویژگی که سوکت intel 1200 دارد این است که بر روی این سوکت شاهد 49 پین بیشتر از سوکت‌های 1151 هستیم. به واسطه وجود این پین ها، شما می‌توانید از پردازنده‌های Lake-S که بسیار پر قدرت تر از نسل قبل از خود هستند، بر روی سوکت intel 1200 استفاده کنید.

سوکت intel 1155

شرکت اینتل در سال 2011 محصول جدیدی به نام سوکت intel 1155 را تولید و به بازار عرضه کرده است. تعداد پین‌های مورد استفاده در این سوکت، 1155 پین است و از نظر معماری، سوکت intel 1155 جزو سوکت‌های LGA به حساب می‌آید. سوکت اینتل 1155 به نحوی است که از CPU‌ های زیر پشتیبانی می‌کند و می‌توانید از این پردازنده‌ها استفاده کنید:

• نسل دوم (Sandy Bridge)
• نسل سوم (Ivy Bridge)

ویژگی مهمی که سوکت LGA 1155 دارد این است که با وجود این که این محصول جزو سوکت‌های میان نسلی به حساب می‌آید، با این حال ساخت آن تحول بسیار زیادی را در تولیدات اینتل به وجود آورد. میان نسلی بودن سوکت intel 1155 به نحوی است که شما می‌توانید پردازنده‌های Sandy Bridge و Ivy Bridge را بر روی این سوکت قرار دهید.

سوکت intel 1150

اگر قصد دارید تا از پردازنده‌های نسل چهارم یا نسل پنجم بر روی مادربرد خود استفاده کنید، می‌توانید به سراغ سوکت intel 1150 آمده و این سوکت را خریداری کنید. مادربرد سوکت intel 1150 در سال 2013 به بازار عرضه شد. تعداد پین‌های مورد استفاده در این محصول 1150 است و شما می‌توانید CPUهای نسل چهارم  Haswell و نسل پنجم Broadwell را به این سوکت وصل و از آن استفاده کنید.

سوکت intel 2066

بی شک یکی از جدیدترین و برترین انواع سوکت مادربرد که توسط شرکت اینتل تولید شده، سوکت 2066 است. به منظور بررسی و معرفی مشخصات این سوکت باید گفت که سوکت Intel 2066 به نحوی است که بر روی آن شاهد 2066 پین هستیم. این سوکت به نحوی است که از سی پی یو‌های سری X جدید اینتل پشتیبانی می‌کند. این ویژگی باعث شده تا تنها از سوکت intel 2066 فقط بر روی مادربرد گران قیمت استفاده شود.

سوکت intel 1700

مادربرد سوکت 1700 اینتل یکی از سوکت‌های مدل LGA است که توسط شرکت اینتل تولید شده است. از نظر فنی بر روی این سوکت شاهد 1700 پین هستیم. همچنین به منظور خرید و استفاده از سوکت intel 1700 باید به این نکته توجه کنید که این محصول به نحوی است که از آن می‌توانید برای نصب نسل دوازدهم و سیزدهم پردازنده‌های اینتل استفاده کنید.

سوکت AMD TR4

یکی از سوکت‌های پردازنده مورد استفاده توسط شرکت AMD، سوکت AMD TR4 است. این دسته از محصولات به نحوی هستند که شما می‌توانید از پردازنده‌های تردریپر AMD بر روی آن‌ها استفاده کنید. طراحی و معماری این دسته از سوکت‌ها از نوع LGA است. موضوع مهمی که به منظور خرید مادربرد سوکت AMD TR4 باید به آن توجه کنید این است که تعداد پین‌های مورد استفاده در سوکت AMD TR4 برابر 1094 عدد است.

سوکت AMD AM4

یکی دیگر از سوکت‌های تولید شده توسط شرکت AMD، مادربرد سوکت AMD AM4 است. به منظور بررسی مشخصات سوکت AMD AM4 باید گفت که این محصول طراحی و معماری PGA دارد. شما می‌توانید برای اتصال پردازنده‌هایی چون AMD Athlon و Ryzen 1000, 2000, 3000, 4000, 5000 برای اتصال به مادربرد استفاده کنید. تعداد پین‌های مورد استفاده در سوکت AMD AM4 به اندازه 1331 پین است. همچنین لازم به ذکر است که این سوکت به شکلی است که از پردازنده‌های AMD که از سال 2016 تا به امروز تولید شده به صورت کامل پشتیبانی می‌شود.

سوکت AMD AM5

جدیدترین و پیشرفته ترین مدل سوکت‌های تولید شده توسط برند AMD، سوکت AM5 است. این دسته از سوکت‌ها به نحوی هستند که از معماری LGA در طراحی و تولید معماری تراشه آن استفاده شده است. وجود معماری LGA باعث شده تا این سوکت به نسبت سوکت‌های PGA فضای فیزیکی کمتری را اشغال کنند. در AM5 شاهد ۱۷۱۸ لایه تماسی و پین هستیم و در مقایسه با سوکت‌های AM4 که در آن ۱۳۳۱ پین وجود دارد، پین‌های مورد استفاده در این سوکت بیشتر است.  سوکت AM5 به نحوی است که می‌توانید با استفاده از آن از حافظه DDR5 و PCI Express 5.0 پشتیبانی کنید.

چگونه می‌توان سوکت مادربرد را چک کرد؟

به منظور چک کردن سوکت مادربرد سه روش پیش روی شما وجود دارد. ساده‌ترین راه برای تشخیص سوکت مادربرد بررسی مشخصات مادربرد است. این مشخصات به صورت فیزیکی بر روی جعبه محصول و یا با جستجوی مدل در اینترنت قابل دسترسی هستند. روش دیگری که می‌توانید از طریق آن سوکت مادربرد را چک کنید، بررسی برچسب‌های روی مادربرد است. به منظور انجام این کار باید لیبل‌ها و برچسب‌های نصب شده بر روی مادربرد را بررسی کنید.

آخرین روشی که می‌توانید از طریق آن سوکت مادربرد را چک کنید، استفاده از نرم افزارها است. یکی از این نرم ‌افزارهای که می‌توانید از آن استفاده کنید، CPU-Z است. شما می‌توانید با باز کردن این نرم افزار و رفتن به تب CPU، مشخصات سوکت پردازنده را مشاهده کنید. علاوه بر این نرم افزار، برنامه‌های دیگری نیز وجود دارند که با استفاده از آن‌ها می‌توانید بررسی کنید که سوکت مادربرد لپ تاپ شما چه نوعی است؟

حرف آخر

در این مطلب از تکنوسان مگ تلاش کردیم تا شما را با سوکت های مختلف مادربرد آشنا کرده و در مورد ویژگی‌های هر یک از سوکت‌های مادربرد موجود در بازار آشنا کنیم. توجه به موارد گفته شده در این مطلب به شما کمک می‌کند تا بتوانید با آگاهی کامل نسبت به ویژگی‌های انواع سوکت مادربرد اقدام به خرید محصول مناسب کرده و از این سوکت‌ها برای اتصال پردازنده به مادربرد استفاده کنید. اگر تجربه خرید و استفاده از هر یک از سوکت‌های مادربرد را دارید، می‌توانید نظرات خود را در بخش کامنت‌ها با ما به اشتراک بگذارید.