راهنمای خرید پاور کامپیوتر؛ منبع تغذیه چند وات بخریم؟

اگر از کاربران کامپیوتری بپرسید که پاور کامپیوتر چیست و چه نقشی در یک سیستم کامپیوتری دارد، احتمالا به شما خواهند گفت که وظیفه این قطعه تنها تامین برق قطعات داخل کیس است. معمولا خیلی از افراد از کارایی پاور شناختی نداشته و تاثیر دقیق آن را در کارایی یک سیستم نمی دانند. پاور یا منبع تغذیه کامپیوتر یکی از آن قطعاتی است که کمتر به آن توجه می شود اما نقشی حیاتی در سلامت و کارایی سیستم دارد. در این مقاله می خواهیم بیشتر با این قطعه بزرگ و البته مهم در کامپیوتر آشنا شویم و همه ویژگی ها و قابلیت های مهم آن را بشناسیم. اگر شما هم قصد خرید پاور کامپیوتر یا آشنایی بیشتر با این قطعه را دارید، پیشنهاد می کنیم تا پایان مقاله راهنمای خرید پاور کامپیوتر با مجله تکنوسان همراه باشید.

نقش منبع تغذیه در یک سیستم کامپیوتری چیست؟

پاور یا منبع تغذیه با نام انگلیسی Power Supply Unit (به اختصار PSU) قطعه ای بزرگ است که تعداد زیادی کابل به آن وصل است، یک ورودی کابل برق و دکمه روشن خاموش روی خود دارد و معمولا در قسمت بالایی یا پایینی کیس قرار می گیرد. مهم ترین وظیفه پاور دریافت برق شهری AC و تبدیل آن به برق قابل استفاده DC برای قطعات داخل یک کیس مانند مادربرد، پردازنده، فن ها و سایر قطعات است.

اهمیت این قطعه برای سیستم به حدی زیاد است که اگر مشکلی در تامین برق از سوی این قطعه پیش آید احتمال سوختن قطعات داخل کیس وجود دارد. بنابراین برای خرید پاور نیز باید تحقیق کرد و دقت به خرج داد تا از کارایی و کیفیت آن اطمینان حاصل شود. در قسمت بعدی همه ویژگی های مهم درباره یک پاور را توضیح خواهیم داد.

نکات مهمی که قبل از خرید پاور کامپیوتر باید بدانید

همانطور که گفته شد پاور قطعه ای است که برق شهر را می گیرد و آن را به برق قابل استفاده برای قطعات سیستم تبدیل می کند و در اختیار سیستم می گذارد. به همین منظور باید توان مصرفی مورد نیاز همه قطعات سیستم خود را بدانید تا متناسب با آن یک پاور تهیه کنید. شاید اینطور به نظر برسد که برای شناخت همه ویژگی های یک پاور خوب باید اصطلاحات تخصصی زیادی را یاد بگیرید، اما ما قصد داریم در ادامه مقاله راهنمای خرید منبع تغذیه مهمترین اطلاعاتی را که باید برای خرید یک پاور بدانید را در اختیارتان بگذاریم و از ذکر اطلاعات پیچیده و اضافی خودداری می کنیم.

توان مورد نیاز سیستم

مهم ترین فاکتور خرید یک پاور کامپیوتر، میزان توان خروجی آن است. توان خروجی یک پاور با واحد وات (W) نشان داده می شود و پاورها معمولا بر اساس توان خروجی خود قیمت های متفاوتی دارند. به این صورت که هرچه توان خروجی یک منبع تغذیه بالاتر باشد، قیمت آن هم بالاتر خواهد بود. برای محاسبه این عدد باید مجموع توان مورد نیاز هر قطعه در داخل سیستم را محاسبه کرده و متناسب آن پاور خود را بخرید؛ به عنوان مثال اگر مجموع توان مصرفی تمام قطعات داخلی سیستم (از CPU گرفته تا هر کدام از فن ها) برابر 400 وات باشد، باید حداقل یک پاور 500 یا 600 واتی تهیه کنید. چرا باید برای یک سیستم 400 واتی پاور با 500 وات توان خروجی تهیه کنید؟ به این دلیل که اگر در آینده بخواهید سیستم خود را ارتقا دهید دیگر نیاز به ارتقای پاور نداشته باشید و همین پاور موجود توان لازم را برای تامین قطعات داشته باشد.

برای اینکه خودتان بتوانید توان مورد نیاز سیستم خود را محاسبه کنید می توانید از وب سایت های محاسبه گر توان سیستم استفاده کنید. وب سایت های زیادی برای این کار وجود دارند که ما به شما پیشنهاد می کنیم از محاسبه گر توان وب سایت فارسی زبان گرین یا محاسبه گر توان مورد نیاز وب سایت معروف کولر مستر استفاده نمایید که لینک آنها در زیر قرار داده شده است.

نرم افزار محاسبه توان مصرفی گریننرم افزار محاسبه توان مصرفی Cooler Master

انواع کانکتورهای پاور

همانطور که گفتیم پاور کامپیوتر برق AC را به DC تبدیل کرده و در اختیار قطعات کامپیوتر می گذارد. این قطعه توزیع برق را از طریق اتصال مستقیم کابل به قطعه یا به صورت غیر مستقیم از طریق مادربرد انجام می دهد، به همین دلیل قبل از خرید پاور باید اتصالات و کانکتورهای مورد نیاز قطعات در داخل کیس را بررسی کرده تا پاور مورد نظر شما تعداد سوکت ها و کانکتورهای برق لازم را داشته باشد. سوکت برق اتصال به مادربرد، بزرگترین سوکت موجود در بین کانکتورهای یک پاور هستند که به صورت 20 پین یا 24 پین عرضه می شوند. علت این موضوع متفاوت بودن پورت برق مادربردها است و برخی از آنها سوکت 20 پین و برخی دیگر سوکت 24 پین لازم دارند. البته در اکثر پاورهای خوب و قوی سوکت مادربورد را به صورت یک سوکت 20 پینی و یک سوکت 4 پین اضافی قرار می دهند که در صورت نیاز می توانید از آن استفاده کنید. کانکتور بعدی در یک پاور کانکتورهای 8 پین یا 4+4 پین است که برای تامین انرژی CPU استفاده می شود. برخی CPU ها نیاز به یک کانکتور 4 پین و برخی دیگر که توان مصرفی بالاتری دارند به یک کانکتور 8 پین احتیاج دارند.

برای برخی کارت گرافیک ها هم که نیاز به یک کانکتور برق جداگانه دارند، از سوکت های 6 یا 2+6 پین استفاده می شود یا اینکه یک کانکتور 8 پین قرار داده می شود. نوع دیگر سوکت های یک پاور، کانکتورهای SATA است که برای اتصال به هارد درایو و SSD های دارای پورت SATA به کار برده می شوند. آخرین مورد نیز کانکتورهای Molex هستند که برای اتصال انواع فن، هارد دیسک و درایو نوری و… استفاده می شوند. اگر از چند دی وی دی رایتر استفاده می کنید یا تعداد فن زیادی در داخل کیس دارید پیشنهاد می کنیم حتما تعداد کانکتورهای مولکس موجود روی پاور را چک کنید تا به اندازه نیاز شما باشد.

بهره وری و استاندارد 80Plus

شرکت های تولید کننده پاور برای اینکه میزان کارایی  پاور را نشان دهند، از گواهی نامه ای تحت عنوان 80Plus استفاده می کنند که میزان راندمان کاری آنها را در فشار کاری مختلف می سنجد. استاندارد 80Plus پاور ها را در 6 رده بندی 80Plus، Bronze, Silver, Gold, Platinium و Titanium دسته بندی می کند و هرچه این رده کسب شده توسط پاور بالاتر باشد، نشان دهنده میزان کمتر هدر رفت انرژی و راندمان کاری بالاتر پاور است. البته باید این نکته را ذکر نماییم که اکثریت پاورهای تولید شده در بازار دارای استاندارد های Silver،Bronze و Gold هستند و دو مدل Platinium و Titanium بسیار گران تر و کم یاب تر هستند.

هرچه راندمان کاری یک پاور بالاتر باشد میزان هدر رفت انرژی آن که به صورت گرما است پایین تر خواهد بود، این یعنی خنک شدن پاور راحت تر صورت می گیرد و دمای داخل کیس نیز پایین تر می ماند. به عنوان مثال اگر پاور شما دارای استاندارد نقره ای 80plus است، یعنی پاور شما در حالت پیک مصرفی تا حداکثر 85 درصد انرژی را تبدیل می کند و 15 درصد دیگر هدر می رود. از آنجایی که در هنگام محاسبه توان مورد نیاز برای یک سیستم را در حالت پیک مصرف در نظر می گیریم، پس منطقی است که برای تهیه پاور به دلیل اتلاف انرژی در نقطه پیک راندمان کاری، یک پاور با توان بالاتر از عدد بدست آمده را برای سیستم خود انتخاب کنیم.

پاور ماژولار یا غیر ماژولار؟

شاید در وب سایت ها دیده باشید برای پاورها عبارت هایی مانند “ماژولار” یا “غیر ماژولار” استفاده می کنند؛ در نگاه اول این کلمات شبیه عبارات تخصصی و پیچیده به نظر می رسند اما در حقیقت هر کدام اینها به نوع کابل کشی و پیکربندی کابل ها در هر پاور اشاره می کنند. به طور کلی پاور ها از نظر کابل کشی در سه نوع مختلف عرضه می شوند؛ غیر ماژولار، نیمه ماژولار و ماژولار. پاورهای غیر ماژولار پیکربندی کابل ثابت دارند و امکان کم یا زیاد کردن کابل در آنها وجود ندارد. در حالی که پاورهای نیمه ماژولار تنها کابل های برق اصلی مانند کانکتور مادربرد و CPU را روی خود دارند و سایر کابل ها را می توان به صورت دلخواه به آنها اضافه نمود.

دسته آخر نیز پاور ماژولار است که فاقد هر گونه کابلی است و همه کابل های مورد نیاز را باید به صورت دستی به آن اضافه کرد. پاورهای غیر ماژولار متداول ترین نوع پاور ها هستند که در بازار با تنوع بالایی وجود دارند و از یک سری کابل لحیم شده به بدنه تشکیل می شوند. مدل های نیمه و کاملا ماژولار قابلیت مدیریت تعداد کابل ها را به شما می دهند و می توانید تعداد کابل های مورد نیازتان را داخل کیس وصل کنید. این موضوع همچنین باعث زیبا شدن داخل کیس می شود و دیگر داخل کیس حالت شلوغ و پر از سیم و کابل اضافی به خود نمی گیرد.

تک یا چند ریلی بودن پاور

پاورها برای انتقال برق از یک یا چند ریل 12V+ استفاده می کنند که در مشخصات آنها از طرف شرکت سازنده تعداد آنها اعلام می شود. در پاورهای تک ریلی همه توان منبع تغذیه روی همه خروجی ها در دسترس است، در حالی که در پاورهای چند ریلی این قدرت روی چند ریل 12V+ تقسیم می شود. اهمیت این موضوع برای زمانی است که اگر در یک پاور تک ریلی اختلالی در عملکرد پاور پیش آید، ممکن است که پاور جریان بیش از حدی به سمت قطعات بفرستد و باعث سوختن آنها شود. در حالی که در پاورهای چند ریلی به لطف سیستم محافظت در برابر جریان بیش از حد (OCP)، در صورت بالاتر رفتن جریان در یکی از ریل ها پاور ریست خواهد شد و از آسیب به قطعات جلوگیری خواهد نمود. البته با توجه به مدرن شدن شبکه برق و اینکه بیشتر پاورهای جدید به صورت چند ریلی تولید می شوند، دیگر نیاز نیست نگران این موضوع باشید و می توانید این موضوع را در اولویت های آخر سنجش کیفیت یک پاور قرار دهید.

فرم فاکتور

فرم فاکتور به اندازه و ابعاد یک پاور اشاره دارد و سایز آن را برای قرارگیری در داخل کیس مشخص می کند. معمولا اکثر پاورهای موجود در بازار با فرم فاکتور ATX تولید می شوند و برای کیس های عادی مناسب هستند. اگر شما قصد دارید که یک سیستم عادی اسمبل کنید و دنبال کیس های خیلی کوچک نیستید، می توانید این گزینه را نادیده بگیرید، زیرا پاوری که تهیه می کنید هم اندازه کیس شما خواهد بود.

جمع بندی

شاید از دید خیلی از افراد پاور نقش مهمی در عملکرد کیس نداشته باشد و هزینه زیادی برای آن در نظر نگیرند، اما این تفکر اشتباهی است. پاور مهم ترین قطعه در توزیع برق در کامپیوتر است و ضعف یا عدم توانایی دقیق در انجام این کار، می تواند باعث سوختن قطعات مهمی مثل پردازنده و کارت گرافیک شود. بنابراین توصیه می کنیم که در هنگام خرید پاور مدلی را انتخاب کنید که توان بیشتری از توان مورد نیاز قطعات داشته باشد و نیز از برند هایی پاور خود را انتخاب کنید که در بازار معروف و شناخته شده هستند. از جمله این برند ها کولر مستر (Cooler Master)، دیپ کول (DeepCool)، ترمالتیک (Thermaltake) و کمپانی ایرانی گرین (Green) هستند که با کیفیت خود توانسته اند اعتماد کاربران را کسب کنند. امیدواریم مقاله راهنمای خرید پاور کامپیوتر اطلاعات مفیدی را به شما ارائه داده باشد و در پایان از شما مخاطبان عزیز دعوت می کنیم نظرات خود را درباره این موضوع با ما به اشتراک گذارید.