بدسکتور چیست و چرا به وجود می آید؟ + روش های رفع بد سکتور هارد

هارد دیسک برای ذخیره سازی خود فضایی دارد که از تعداد زیادی سکتور یا پارتیشن 4 کیلوبایتی تشکیل شده است. سطح بد سکتور هر بخش بسته به نوع آسیب سکتور با هم فرق دارد.

بد سکتورها یکی از عوامل اصلی کند شدن هارد دیسک و ایجاد عملکرد نامناسب هستند. هنگامی که در یک بخش بد سکتور بیش از اندازه زیاد باشد، خود نرم افزار هارد دیسک به دستگاه دستور می‌دهد تا خاموش شود. در حقیقت در این زمان می‌توان گفت که هارد خراب شده و دیگر توسط سیستم قابل شناسایی نیست.

قبل از اینکه به صورت جدی در مورد این موضوع شروع به صحبت کنیم، اجازه دهید یک نکته بسیار مهمی را به شما یادآوری کنیم. روش هایی که در ادامه این مقاله از تکنوسان مگ به آنها خواهیم پرداخت فقط برای هارد دیسک هایی اعمال می‌شود که عیوب مکانیکی و فیزیکی جدی ندارند یا تعداد بدسکتورها از 30 تا 40 بیشتر نباشد. اگر اطلاعات مهمی روی هارد دیسک خود دارید و اصلاً مطمئن نیستید که مشکل هارد دیسک شما چیست، توصیه می‌کنیم خودتان هیچ کاری انجام ندهید و این کار را به دست افراد حرفه ای و کاردان در این زمینه بسپارید.

بدسکتور هارد چیست؟

بد سکتور (Bad Sector) را می‌توان گروه کوچکی از فضای ذخیره سازی آسیب دیده نامید. هر گاه این سکتور به درخواست ها برای نوشتن و خواندن اطلاعات پاسخی ندهد به آن بد سکتور (سکتور بد) می‌گوییم.

اصطلاح بد سکتور شدن هارد را از کاربران دستگاه هایی مانند لپ تاپ، هارد دیسک و کامپیوتر شاید زیاد شنیده باشند. ولی در تعریف این گونه می‌توان گفت که فضای هارد دیسک شامل چندین بخش است که داده ها در آن ها ذخیره و خوانده می‌شود. اگر هر یک از این قطعات به هر علتی آسیب دیده یا داده های آن بخش خراب شود هارد دیگر قادر به ذخیره و خواندن نیست. در این صورت به این عیب بد سکتور هارد گویند.

انواع بد سکتور

به نظر شما وقتی می‌گویند هارد بد سکتور شده فقط این مشکل و عیب به هارد بر می‌گردد یا به قسمت‌های دیگری مانند مموری، فلش و هاردهای SDD هم مربوط است؟

هر دو مدل هارد دیسک مغناطیسی معمولی (HDD) و هارد SSD موجود در بازار قابلیت بد سکتور شدن دارند. اما در حالت کلی دلایل ایجاد بد سکتور هارد را می‌توان این گونه بیان کرد:

1- آسیب ناشی از صدمات فیزیکی

در بد سکتور فیزیکی که به بد سکتور سخت هم مشهور است گروهی از فضای هارد دیسک از نظر فیزیکی آسیب می‌بیند. در بخشی ممکن است هد هارد دیسک به سطح هارد وصل شده و به درایو آسیب بزند، یا گرد و غبار وارد درایو شود، حتی فرسوده شدن SSD ممکن است بد سکتور فیزیکی ایجاد کند. در هر صورت بد سکتورهای سخت را نمی‌توان از بین برد و تعمیر کرد و نیاز به فرایند تخصصی با تجهیزات پیشرفته دارند. بدون شک استفاده از نرم افزار برای اسکن و تعمیر آن اثری جز خرابکاری ندارد.

2- مشکلات نرم‌افزاری

بد سکتور نرم افزاری باعث می‌شوند تا گروه هایی از فضای هارد دیسک با مشکلات نرم افزاری روبرو شده و به درستی کار نکنند. در این حالت سیستم عامل سعی می‌کند تا اطلاعات بخش معیوب را بخواند، اما با خطای Error-correcting Code روبرو می‌شود. این سکتور را به عنوان بد سکتور علامت گذاری شده می‌شناسد، اما با نوشتن اطلاعات خالی در این قسمت، بد سکتور آن را حذف می‌کند. در گذشته از قالب بندی سطح پایین برای حل این مشکل کمک می‌گرفتند. ولی امروزه ابزاری به نام چک دیسک ویندوز (Windows Check Disk) می‌تواند راه حل مناسبی برای ترمیم بد سکتورهای نرم‌افزاری باشد.

علت بد سکتور شدن هارد

بد سکتور ناشی از مشکلات کارخانه دستگاه، مصرف زیاد از سیستم، وجود نوسانات برق، عیوب فیزیکی و منطقی و… به وجود می‌آید. حتی در مواردی دیده شده که یک هارد آکبند هم به دلیل جابه‌جایی زیاد و نادرست آسیب دیده است.

البته، به خاطر داشته باشید که همه بخش های روی هارد دیسک برای خواندن و نوشتن اطلاعات کاربرد ندارند، به عنوان مثال، بخش های SMART هارد دیسک (معروف به بخش های هارد دیسک ناپایدار) از ثبت هارد دیسک جلوگیری می‌کند.

رفع بد سکتور هارد دیسک با کمک نرم افزار

انواع مختلفی از هارد دیسک در بازار وجود دارد که می‌توانید یکی از آنها را طبق سلیقه و کاری که دارید تهیه نمایید. نرم افزار ها اگر صحیح انتخاب شوند یکی از اساسی ترین راه ها برای به دست آوردن دوباره اطلاعات و رفع بد سکتور هارد دیسک هستند.

در ادامه تعدادی از نرم افزار بدسکتور را با هم بررسی می‌کنیم:

1- نرم افزار TreeSize

نرم افزاری که به شما امکان شناسایی و بازیابی بخش های بد را در هارد دیسک می‌دهد. نرم افزار TreeSize به آسانی با جستجو درایوها این امکان را به کاربر داده تا نتایج اسکن را بررسی کند. سپس با فیلتر کردن نتایج به راحتی می‌توان اطلاعات فایل را خلاصه کرد. از مزایای این نرم افزار می توان به داشتن ویژگی های فوق‌العاده سبک و فشرده اشاره کرد.

2- نرم افزار Macroit Disk Scanner

یکی از بهترین برنامه های کاربردی برای مقابله با مشکل بد سکتور هارد دیسک نرم افزار Macroit Disk Scanner است. نرم افزار Macrorit Disk Scanner برای تشخیص خرابی هارد دیسک های داخلی یا هارد اکسترنال استفاده می‌شود. این نرم افزار با تشخیص سلامت هارد شما نتایج و گزینه های پیشرفته را ارائه می‌دهد. از خصوصیات بارز این نرم افزار باید به سازگاری با آخرین نسخه های ویندوز و قابلیت باور نکردنی در پشتیبانی از تمامی دستگاه های ذخیره سازی اشاره کرد.

رایج ترین مشکل در ذخیره سازی اطلاعات وجود بد سکتور در هارد دیسک ها و انواع حافظه های ذخیره سازی است. اگر هارد یا حافظه ای دچار بد سکتور شد دیگر، ناامن و غیرقابل اعتماد است؛ زیرا ممکن است داده ها در هر زمانی از بین بروند یا خوانده نشوند. فراموش نکنید که بد سکتور اجرای سیستم یا فایل ها و برنامه های شما را کند می‌کند.

3- نرم افزار HDD Scan

یکی از برنامه هایی که به راحتی می‌تواند هارد دیسک شما را شناسایی کند، HDD Scan است.

این ابزار تمام مشکلات هارد دیسک، از جمله شناسایی بخش های خراب، اسکن HDD برای جلوگیری از دست رفتن داده های معیوب، پشتیبانی دستگاه های ذخیره سازی شما مانند فلش مموری، هارد اینترنال SSD و هارد اکسترنال را رفع می‌کند.

4- نرم افزار HDD Regenerator

HDD Regenerator یکی از بهترین نرم افزارها برای تعمیر و عیب یابی بد سکتور است که به راحتی سعی در بازیابی پارتیشن های ضعیف دارد. استفاده از این نرم افزار بسیار آسان بوده و بدون اینکه داده ای از دست برود به طور مؤثر کار می‌کند.

5- نرم افزار GNOME Partition Editor

یکی از بهترین راه ها برای بازیابی هارد دیسک بد سکتور شده نرم افزار رایگان GParted است. از این نرم افزار می‌توانید برای کنترل و تغییر پارتیشن ها استفاده کنید. همچنین این امکان را به کاربران می‌دهد تا بدون از دست دادن داده ها پارتیشن های دیسک را کپی، جابه‌جا و تغییر اندازه دهند.

از کجا بفهمیم هارد بد سکتور دارد؟

ابزاری برای شناسایی و تعمیر بدسکتورها، معروف به chkdsk، در سیستم عامل ویندوز تعبیه شده که به طور خودکار هارد دیسک را در صورت مواجه شدن با مشکل برای بدسکتورها اسکن و بخش هایی را که توسط سخت افزار آسیب دیده اند را شناسایی و بخش هایی را که دارای مشکلات نرم افزاری هستند، تعمیر می‌کند.

البته همیشه می‌توانید با تایپ chsdsk در منوی Run ویندوز، را شناسایی کنید. سایر سیستم عامل ها مانند لینوکس و OS X نیز ابزارهای خاص خود را برای شناسایی و بازیابی بخش های آسیب دیده دارند.

بدسکتورها می‌توان گفت یکی از مشکلات جدا نشدنی هارد دیسک ها است، بنابراین اگر هارد شما دارای بد سکتور بود، جای نگرانی نیست. به یاد داشته باشید که همیشه باید از اطلاعات مهم خود نسخه پشتیبان تهیه کنید تا در صورت مواجهه با بدسکتورها، اطلاعات مهم خود را از دست ندهید، و اگر متوجه شدید که بخش های بد در هارد دیسک شما به سرعت در حال رشد هستند، ممکن است درایو شما در واقع آسیب ببیند.

رفع بد سکتور هارد در ویندوز 10

هنگامی که متوجه شدید که هارد دیسک شما به درستی بخش بندی نشد و خطای بد سکتور می‌دهد، اولین کاری که باید انجام دهید بازیابی اطلاعات آن بخش است.

استفاده از نرم افزارهای مختلف برای رفع بد سکتور هارد در ویندوز  10 می‌تواند به برگشت اطلاعات شما کمک کند، اما ما یک نرم افزار حرفه ای به نام  EaseUS Data Recovery Wizard Professional را توصیه می‌کنیم. زیرا این برنامه با استفاده از توابع پیچیده خود می‌تواند اطلاعات از دست رفته به دلیل بد سکتور هارد دیسک در ویندوز 10 را به خوبی و دقیق بازیابی کند.

آموزش تعمیر هارد بد سکتور

گام بعدی در بازیابی اطلاعات از هارد دیسک، تعمیر بخش آسیب دیده است. با نرم افزار EaseUS Partition Master Professional ، می‌توانید بخش های خراب روی هارد، SSD یا درایو USB خود را اصلاح و رفع کنید.

راهنمای تعمیر بد سکتور هارد دیسک

در ویندوز بخشی به نام check disk وجود دارد که آن را به اختصار chkdsk می نامند و به عنوان خط فرمان در ویندوز استفاده می‌شود. این ابزار هارد دیسک شما را از نظر بدسکتورها اسکن کرده و در صورت مشاهده آن طبق دستور کاربر بدسکتورهای Soft Bad Sector و Logical را تغییر می‌دهد.

اگر ویندوز مشکلی در هارد دیسک شما تشخیص دهد و سیستمی از بیت های تغییر یافته ایجاد کرده باشد، سیستم به طور خودکار ابزار Check Disk را در طول فرایند بوت اجرا می‌کند. اما هر زمان که بخواهید می‌توانید از این ابزار استفاده کنید. سایر سیستم عامل ها مانند لینوکس و OS X دارای ابزارهای اضافی هستند که می‌توان از آنها برای شناسایی بخش های بد سکتور و رسیدگی به آنها به همان روش کمک گرفت.

به یاد داشته باشید که بدسکتورها بخشی از ماهیت هارد دیسک ها هستند و معمولاً حتی بدون دلیل ظاهری روی آن رخ می‌دهند. با این حال، همیشه باید از داده‌های خود نسخه پشتیبان تهیه کنید تا در صورت خرابی مشکلی نداشته باشید.

زمانی که حس کردید بدسکتورهای هارد دیسک شما هر روز رو به افزایش است قبل از هر کاری بهتر است هارد خود را تعویض کنید.

جمع بندی

هیچ برنامه ای وجود ندارد که بتواند بدسکتورها و عیوب فیزیکی هارد دیسک را ترمیم کند. حتی برخی از خطاهای منطقی مانند بخش های بد عمیق قابل تعمیر نیستند؛ بنابراین، نباید فکر کنید که برنامه‌هایی که برای تعمیر بد سکتور طراحی شده‌اند، همیشه می‌توانند ناجی شما باشند و با آنها به‌عنوان ابزارهایی کارآمد رفتار کنید، بلکه تنها برای بروز مشکلات کاربردی هستند. نظر شما درباره بد سکتور و علت به وجود آمدن چیست؟ آیا روش های دیگری برای رفع بد سکتور هارد دیسک سراغ دارید؟ شما می توانید نظرات خود را با ما و دیگر خوانندگان مجله تکنوسان در بخش دیدگاه ها به اشتراک بگذارید.