کابل اپتیکال چیست؟ + بررسی کاربردها و نحوه استفاده از آن

احتمالا شما هم تاکنون برای برقراری ارتباط بین دستگاه های صوتی و تصویری خود اقدام کرده و با پورت های متنوعی مواجه شده اید. خوب است بدانید که 3 روش برای انتقال صدای دیجیتال عرضه شده که عبارتند از: کابل HDMI، کابل کواکسیال و کابل اپتیکال. کابل HDMI برای انتقال همزمان صدا و تصویر به کار می رود. کابل کواکسیال و کابل optical هم دارای قابلیت انتقال صدای دیجیتال هستند. کابل کواکسیال از جنس مس بوده و کابل اپتیکال همان طور که از نامش مشخص است، یک کابل نوری است. در این مقاله قصد داریم به طور مفصل توضیح دهیم که کابل اپتیکال چیست و چه کاربردی دارد. همچنین شما را با روش استفاده از کابل اپتیکال آشنا می سازیم؛ پس تا پایان این مقاله با تکنوسان مگ همراه باشید.

کابل اپتیکال چیست؟

همان طور که می دانید در گذشته صدای استریو یا دو کاناله از دو کانال سفید و قرمز عبور می کرد. در واقع همان رابط سه فیش خودمان که قرمز و سفید برای صدا و فیش زرد برای تصویر به کار می رفت. صدای استریو یا دو کاناله، دارای یک کانال چپ و یک کانال راست است تا جزئیات صدا به وسیله گوش چپ و راست بهتر شنیده شود. در عصر حاضر به علت صرفه جویی در مصرف مس، جلوگیری از بی نظمی و کاهش حجم کابل استفاده از کابل اپتیکال توصیه می شود.

با توجه به اینکه دستگاه های صوتی و تصویری هوشمند دارای پورت اپتیکال هستند؛ بنابراین برای برقراری ارتباط بین این دو پورت از کابل اپتیکال استفاده می شود. در زبان انگليسي optical به معني نور است، در نتيجه كابل optical audio يعني كابل نوري كه وظیفه انتقال صداهاي ديجيتال را به عهده دارد. توجه داشته باشید که این کابل بهترین روش برای انتقال صدای دیجیتال محسوب می شود. کابل اپتیکال باریک و دارای انعطاف مناسبی است و اختلال الكترونيكي و نویز، بر روی پرتو های نور اثر منفی ندارد.

کابل اپتیکال در سال 1983 توسط شرکت توشیبا توسعه یافته به همین دلیل با عنوان کابل TOSLINK هم شناخته می شود. واژه TOS برگرفته از بخش اول کلمه TOShiba و کلمه LINK هم به معنی اتصال است.

کابل اپتیکال چگونه کار می کند؟

کابل اپتیکال دارای یک هسته شیشه ای است که منجر به عبور نور می شود. نور در این هسته شیشه ای به صورت زاویه ای حرکت می کند. در کابل optical، دیتا (سيگنال صوتي) به شکل صفر و يك به وسیله يك منبع نوري که داخل هسته شیشه ای قرار دارد، حركت مي كند. در واقع اگر این کابل را به یک پورت خروجی متصل کنید از آن یک نور قرمز رنگ خارج خواهد شد که همان فیبر نوری است. چنانچه سیگنالی از خروجی دستگاه خارج نشود نوری هم دیده نخواهد شد. با ذکر یک مثال با این روند بیشتر آشنا خواهید شد. فرض کنید شما می خواهید صداهای دستگاهی مانند تلویزیون را به آمپلی فایر انتقال دهید. سيگنال صدا در حالت عادي يك جريان الكتريكي است؛ در نتيجه ابتدا صدا باید در دستگاه فرستنده به نور تبديل شود تا بتواند از كابل عبور کند. پس از آن به وسیله كابل اپتيكال به تلویزیون منتقل خواهد شد و در تلویزیون مجددا به صدا تبديل مي شود.

کابل اپتیکال چه کاربردهایی دارد؟

بسیاری از دستگاه های بروز مانند انواع ساندبار، دستگاه Blu-ray، ایکس باکس و پلی استیشن دارای یک پورت اپتیکال هستند؛ از این رو شما قادر خواهید بود صدای آن‌ ها را به تلویزیون یا آمپلی فایر انتقال دهید. همان طور که در بالا ذکر شد، با اینکه کابل HDMI برای انتقال صوت و تصویر به صورت همزمان به کار می رود؛ اما در برخی موارد ممکن است که شما بخواهید صدا را جداگانه منتقل و تقویت کنید. به طور مثال تمایل دارید که صدای ایکس باکس به جای پخش از تلویزیون، از سیستم صوتی منزل پخش شود. در این مواقع نیاز دارید که از کابل نوری صدا استفاده کنید.

از طرفی خروجی اپتیکال، صدای دالبی برایتان پخش خواهد کرد. اگر شما در یک فلش فیلمی ذخیره کرده باشید که آن فیلم دارای سیستم دالبی باشد، می توانید از این خروجی استفاده کنید. یعنی اگر کابل Optical را به یک سینمای خانگی وصل کنید از صدای تفکیک شده و دالبی فیلم بهره خواهید برد. چنانچه بخواهید از صدای خود تلویزیون استفاده کنید، تلویزیون به تنهایی نمی تواند صدای دالبی را به گوشتان برساند.

اگر سیستم صوتی و تصویری شما یک پورت HDMI دارد در بسیاری از موارد بهتر است برای انتقال سیگنال های صوتی از HDMI استفاده کنید. کابل HDMI قادر است از انواع سیگنال های صوتی پشتیبانی کند و شما می توانید تمام سیگنال های صوتی و تصویری را از طریق این کابل انتقال دهید. اگر دسترسی به HDMI ندارید، می توانید از کابل اپتیکال برای انتقال صدا بین دستگاه ها استفاده کنید. در این صورت قادر به شنیدن صدای استریو استاندارد و انتقال صدای فراگیر خواهید بود. بعضی از دستگاه های قدیمی با پورت HDMI قادر به انتقال صدا از HDMI نیستند. در واقع این مثال دیگری است برای اینکه شما از یک کابل Optical کمک بگیرید.

پورت اپتيكال چيست؟

ممکن است از خودتان بپرسید که چگونه پورت اپتیکال را تشخیص دهید؟ برای اینکه کابل اپتیکال صداهایی با کیفیت دیجیتال و بدون نویز را انتقال دهد، باید به پورت های ارسال کننده و دریافت کننده متصل شود. پورت هایی که در این دو دستگاه وجود دارند، همان ارسال کننده و گیرنده هستند که در ظاهر هیچ تفاوتی با یکدیگر ندارند. اما توجه داشته باشید که قسمت هاي داخلي آن ها با يكديگر تفاوت دارد. در واقع يك مدار در داخل فرستنده قرار دارد كه سيگنال هاي صوتي را به نور تبديل می کند و به پورت انتقال می دهد. از طرفی در قسمت گيرنده هم يك مدار وجود دارد كه موجب مي شود نور به صدا تغییر کند. اگر دستگاه فرستنده شما در حالت روشن باشد در داخل پورت اپتيكال آن يك نور قرمز رنگ مشاهده خواهید کرد.

اگرچه امروزه بیشتر دستگاه های الکترونیکی از پورت صدای دیجیتال بهره می برند؛ اما برای اینکه اطمینان داشته باشید دستگاه شما پورت  اپتیکال دارد، کافی است دنبال یک پورت شبیه به عکس زیر باشید. لازم به ذکر است که کنار پورت اپتیکال معمولاً عبارت های Optical Port  و TOSLINK و یا Digital Audio نوشته می شود.

روش استفاده از كابل اپتيكال

توجه داشته باشید که برای استفاده از كابل optical، دستگاه فرستنده و گيرنده شما باید از پورت اپتيكال برخوردار باشند. بر روي دستگاه فرستنده کلمه optical out و بر روي گيرنده optical in دیده می شود. چنانچه برای اولین بار از پورت نوری استفاده می کنید، در ابتدا باید درپوش محافظ ورودی را جدا کنید تا بتوانید کابل رو متصل سازید. از طرفی قسمت فیش كابل اپتیکال دارای يك درپوش پلاستيكي است كه بايد جدا شود. كانكتور اپتيكال نیز يك طرف مشخص دارد كه بايد جهت آن با جهت پورت هماهنگ باشد و به صورت صحیح قرار گيرد. اين نكته مهم را به یاد داشته باشید كه زمان اتصال كابل Optical به درگاه پورت حتما بايد يك صداي واضحي را به بشنوید تا از قرارگیری درست آن اطمینان حاصل کنید.

شاید با این سوال مواجه شوید که کابل اپتیکال برای کدام برند دستگاه ها قابل استفاده است؟ حتی برای بعضی از مشتریان سوال پیش می آید برای انتقال صدا از دستگاه فرستنده به دستگاه گیرنده نیاز است که هر دو دستگاه از یک برند باشند یا خیر. توجه داشته باشید که در انتقال صدا به وسیله کابل اپتیکال محدودیتی برای برندها وجود ندارد. چنانچه تلویزیون شما یک برند و آمپلی فایر دارای برند دیگری باشد، فقط نیاز است که هر دو دستگاه مجهز به پورت اپتیکال باشند.

ممکن است برخی از تلویزیون های جدید دارای خروجی صدای اپتیکال باشند. از طرفی سیستم صوتی شما از پورت اپتیکال پشتیبانی نکند و مجهز به ورودی صدای AUX یا AV باشد. در چنین مواردی برای اینکه سیگنال صوتی از پورت اپتیکال را به AUX انتقال دهید، مبدل اپتیکال دیجیتال به آنالوگ نیاز است.

کابل Optical از چه فرمت هایی پشتیبانی می کند؟

کابل اپتیکال قادر است از فرمت های زیر پشتیبانی به عمل آورد:

•         Compressed DTS Digital Surround, DTS-ES Matrix 6.1 and DTS-ES Discrete 6.1
•         Lossless 2.0 (stereo) PCM audio
•         Compressed Dolby Digital 2.0/5.1 and Dolby Digital EX

از طرفی این کابل با توجه به محدودیت های پهنای باند نمی تواند از فرمت های با کیفیت بالاتری مانند Dolby TrueHD و DTS-HD Master Audio پشتیبانی کند. از دیگر فرمت هایی که کابل اپتیکال قادر به پشتیبانی آن نیست می توان DVD-Audio و SACD audio را نام برد. در صورت پخش کردن یکی از فرمت های غیر قابل پشتیبانی توسط کابل اپتیکال، دستگاه پخش کننده معمولا اقدام به تبدیل آن به استریو یا یکی از فرمت های با کیفیت پایین تر می کند.

قیمت کابل اپتیکال

کابل های اپتیکال نیز مانند دیگر محصولات حوزه دیجیتال دارای قیمت های متفاوتی هستند. اصلی ترین فاکتور تعیین کننده قیمت، طول یا متراژ کابل است که در بازه 1 تا 30 متری در بازار موجود هستند. توجه داشته باشید که افزایش طول کابل، موجب کاهش کیفیت صدا خواهد شد. از دیگر عوامل تاثیر گذار بر قیمت انواع کابل اپتیکال می توان به برند، گارانتی و مواد اولیه استفاده شده اشاره کرد. در زمان نگارش این مقاله کابل های موجود در بازار دارای قیمتی بین 35 هزار تومان تا 1 میلیون و 100 هزار تومان می باشند. خوب است بدانید که قیمت بالای کابل تضمینی برای کیفیت کابل اپتیکال نیست. گاها کابلی با قیمت پایین عملکردی مشابه با کابل های گران قیمت دارد.

سخن پایانی

در این مقاله در مورد کابل اپتیکال، کاربردها و روش استفاده از آن صحبت کردیم. عملکرد مناسب در بین رابط های صوتی و نویز پذیری پایین از مزایای این کابل محسوب می شوند. در کنار این موارد، قیمت بالا، احتمال شکستگی بر اثر خمیدگی بیش از حد و عدم پشتیبانی از فرمت های با کیفیت از عمده معایب کابل Optical به شمار می روند. در هر صورت، این نیاز شماست که حرف اول را می زند و هر فرد می تواند با توجه به کاربری و نیاز خود بهترین کابل برای انتقال صدا را انتخاب کند. در انتها امیدواریم این مقاله بتواند در انتخاب بهترین گزینه به شما کمک کند. اگر تجربه استفاده از این کابل را دارید، حتما در بخش دیدگاه ها، نظرات خود را برای ما و دیگر مخاطبین تکنوسان مگ در میان بگذارید.