چیپست چیست؟ تفاوت chipset و پردازنده در گوشی و کامپیوتر

چیپست چیست؟ این سوال مهمی است که در دنیای فناوری به ویژه در مورد دستگاه های الکترونیکی مطرح می شود. چیپست به عنوان یک مجموعه از تراشه ها، مسئول مدیریت و ارتباطات بین اجزای مختلف سیستم است. در حالی که پردازنده یا CPU به عنوان مغز سیستم عمل می کند و تمامی محاسبات را انجام می دهد، چیپست به عنوان پل ارتباطی بین پردازنده و سایر قطعات سخت افزاری عمل می کند. درک تفاوت های بین چیپست و پردازنده برای کاربران ضروری است، زیرا این دو نقش های کلیدی در عملکرد کلی دستگاه ها دارند. در این مقاله از تکنوسان مگ به بررسی دقیق تر این دو مفهوم و تفاوت های آن ها در گوشی های هوشمند و کامپیوترها خواهیم پرداخت.

چیپست چیست؟

چیپست، مجموعه ای از تراشه ها است که وظیفه مدیریت و کنترل ارتباطات بین اجزای مختلف یک سیستم الکترونیکی را بر عهده دارد. این اجزا شامل پردازنده (CPU)، حافظه (RAM) و دیگر قطعات سخت افزاری هستند. چیپست به عنوان پل ارتباطی عمل می کند و اطلاعات را بین این اجزا جابجا می کند تا عملکرد کلی سیستم بهینه شود. به عبارت دیگر، چیپست نقش حیاتی در هماهنگی و ارتباط بین اجزای مختلف یک دستگاه ایفا می کند و بدون آن، سیستم قادر به عملکرد صحیح نخواهد بود.

در دنیای گوشی های هوشمند، چیپست به صورت یکپارچه و در قالب System On a Chip (SoC) طراحی شده است. این طراحی به طراحان این امکان را می دهد که تمامی اجزای کلیدی مانند پردازنده، پردازنده گرافیکی و کنترلرهای مختلف را در یک چیپ کوچک قرار دهند. این امر منجر به کاهش فضای اشغالی و افزایش کارایی می شود. به همین دلیل، چیپست ها در گوشی های هوشمند و دستگاه های الکترونیکی مدرن از اهمیت ویژه ای برخوردارند و درک عملکرد آن ها برای کاربران بسیار حیاتی است.

پردازنده (CPU) چیست؟

اکنون که می دانیم چیپست چیست، لازم است نگاهی به پردازنده مرکزی نیز انداخته و با وظایف آن آشنا شویم؛ پردازنده، که به اختصار CPU (Central Processing Unit) نامیده می شود، مغز اصلی هر سیستم کامپیوتری است و وظیفه انجام محاسبات و پردازش داده ها را بر عهده دارد. این قطعه حیاتی تمامی دستورات را از برنامه ها و سیستم عامل دریافت می کند و آن ها را به صورت سریع و کارآمد اجرا می کند. پردازنده ها معمولا شامل هسته های پردازشی متعدد هستند که به آن ها این امکان را می دهد که چندین وظیفه را به طور همزمان انجام دهند، که این ویژگی به بهبود عملکرد کلی سیستم کمک می کند. همچنین، پردازنده ها با سرعت های مختلفی کار می کنند و معمولا با توجه به نیازهای محاسباتی دستگاه انتخاب می شوند.

در دنیای مدرن، پردازنده ها نه تنها در کامپیوترها، بلکه در دستگاه های مختلفی مانند گوشی های هوشمند، تبلت ها و حتی لوازم خانگی هوشمند نیز استفاده می شوند. تکنولوژی ساخت پردازنده ها به حدی پیشرفته شده است که اندازه آن ها به شدت کاهش یافته و توان مصرفی آن ها نیز بهینه تر شده است. این پیشرفت ها به طراحان این امکان را می دهد که پردازنده ها را در ابعاد کوچک تری قرار دهند و در عین حال عملکرد بالاتری را ارائه دهند. به همین دلیل، انتخاب یک پردازنده مناسب برای هر دستگاه به عنوان یکی از عوامل کلیدی در تعیین کارایی و سرعت آن شناخته می شود.

تفاوت چیپست و پردازنده در کامپیوتر

پردازنده ها به عنوان مغز و فرمانده سیستم های دیجیتال، نقش حیاتی در عملکرد کامپیوترها دارند. این پردازنده ها بر روی مادربرد نصب می شوند و از طریق یک سوکت مخصوص به چیپستی متصل می شوند که وظیفه جابجایی اطلاعات بین سی پی یو و سایر قطعات کامپیوتری را بر عهده دارد. چیپست به عنوان پل ارتباطی مادربرد شناخته می شود و شامل دو بخش اصلی به نام های پل شمالی (NorthBridge) و پل جنوبی (SouthBridge) است. پل شمالی ارتباطات با سرعت بالا مانند حافظه رم و کارت گرافیک را مدیریت می کند، در حالی که پل جنوبی ارتباطات با سرعت پایین تر مانند بایوس و پورت های USB را برقرار می سازد.

همانطور که تیتر چیپست چیست اشاره کردیم؛ در مادربردهای جدید، چیپست ها به گونه ای طراحی شده اند که تمام چیپ های ارتباطی مختلف در دو بخش پل شمالی و پل جنوبی قرار می گیرند. برای انتقال داده ها بین قطعات و چیپست، مسیرهایی به نام باس وجود دارد. اطلاعات از دستگاه های متصل به پل جنوبی ابتدا به پل شمالی ارسال می شود و سپس به پردازنده منتقل می گردد. بنابراین، هرچه سرعت چیپست بالاتر باشد، جریان اطلاعات سریع تر و عملکرد کلی سیستم بهتر خواهد بود. به طور خلاصه، چیپست و پردازنده دو قطعه جداگانه هستند که ارتباط بین سایر اجزای کامپیوتر را از طریق مادربرد ممکن می سازند.

تفاوت چیپست و پردازنده در گوشی موبایل

طراحان گوشی های هوشمند برای بهینه سازی عملکرد، تمامی قطعات مختلف را بر روی یک چیپست به نام System On a Chip (SoC) قرار می دهند. این چیپست شامل اجزایی مانند پردازنده، حافظه رم، پردازنده گرافیکی، کنترلر دوربین و وای فای است که به صورت یکپارچه در کنار هم نصب می شوند. این طراحی نه تنها سرعت کلی سیستم را افزایش می دهد، بلکه مصرف انرژی را کاهش داده و از تولید گرمای اضافی جلوگیری می کند. چیپست در گوشی های هوشمند مشابه مادربرد در کامپیوتر عمل می کند، با این تفاوت که قطعات سخت افزاری در ابعادی بسیار کوچکتر روی آن نصب می شوند. اما باید توجه داشت که چیپست و CPU یکسان نیستند. پردازنده موبایل یک قطعه جداگانه است که بر روی SoC قرار دارد و یکی از اجزای آن محسوب می شود. به عبارت دیگر، CPU تنها یکی از اجزای چیپست است و وظیفه پردازش داده ها را بر عهده دارد.

برای روشن تر شدن موضوع، می توان به گوشی سامسونگ گلکسی Z Fold 3 اشاره کرد. وقتی در مشخصات این گوشی گفته می شود که چیپست آن اسنپدراگون هشت هسته ای است، در واقع به یک چیپست اشاره می شود که شامل تمامی اجزای اصلی مانند رم و پردازنده گرافیکی است و CPU یکی از این اجزا با هشت هسته پردازشی مختلف می باشد. از آنجا که این موضوع برای کاربران عادی ممکن است پیچیده باشد، معمولا وقتی صحبت از چیپست می شود، منظور به طور خاص CPU گوشی و تعداد هسته های آن است، بدون اشاره به سایر ویژگی ها و توانایی های چیپست.