معرفی انواع مداد طراحی و کاربرد هر یک

مداد طراحی یکی از ابزارهای اساسی و کلیدی در هنر و نقاشی است که به هنرمندان این امکان را می‌ دهد تا با دقت و ظرافت، ایده ‌های خود را به تصویر بکشند. این ابزار ساده اما موثر، در انواع و کیفیت‌ های مختلفی در بازار موجود است و هر یک از آن‌ ها ویژگی ‌ها و کاربردهای خاص خود را دارند. در این مقاله از  تکنوسان مگ، به بررسی انواع مداد طراحی و کاربردهای آن‌ ها خواهیم پرداخت. از مدادهای نرم و پررنگ گرفته تا مدادهای سخت و کمرنگ، هر کدام از این ابزارها نقش ویژه ‌ای در خلق آثار هنری ایفا می‌ کنند. اگر شما هم می خواهید اقدام به خرید مداد طراحی کنید و یا تمایل دارید اطلاعات بیشتری در خصوص انواع مداد طراحی کسب کنید، پیشنهاد می ‌کنیم خواندن ادامه این مقاله را از دست ندهید.

تاریخچه مداد طراحی

مداد طراحی جزو ابزارهای نقاشی بسیار ساده ای می باشد که با استفاده از آن می توان تصاویر حرفه ای و خارق العاده ای را خلق نمود. این مدادها توانایی ترسیم خطوط باریک و پهن یا سطوح تیره و روشن را دارا می باشند و به دلیل حرکت روان کشیدن نقاشی با استفاده از آنها بسیار راحت انجام می شود. برای تولید مداد طراحی ماده ‌ای به نام گرافیت مورد استفاده قرار می گیرد.

گرافیت یک ماده طبیعی است که حدوداً در سال ۱۵۰۰ میلادی کشف شده است و اولین مدادهایی که با استفاده از این ماده طبیعی تولید شده بودند از بدنه مجزا برخوردار نبودند و برای تولید آنها از گرافیت خالص استفاده شده بود. به دلیل آنکه گرافیت در حین استفاده به دست انسان رنگ پس می داد، کار کردن با آن نسبتاً دشوار بود. به همین خاطر در قرن شانزدهم میلادی هنرمندان برای آنکه بتوانند با استفاده از گرافیت اقدام به ترسیم نقاشی های مختلف کنند آن را با مقداری خاک رس ترکیب کردند و با حرارت دادن آنها ماده جدیدی حاصل کردند که از آن برای ترسیم طراحی های مختلف خود استفاده می نمودند.

دلیل این امر هم این بود که استفاده از گرافیت خالص برای ترسیم خطوط مختلف نسبتاً سخت بود و خطوطی که با استفاده از این گرافیک ها ترسیم می شد از کیفیت چندانی برخوردار نبود. با اضافه کردن خاک رس به گرافیت درصد سختی گرافیت افزایش پیدا کرد و استفاده از آن برای طراحی راحت تر شد. علاوه بر این برای آنکه بتوان راحت تر از این گرافیت ها استفاده نمود اقدام به طراحی یک پوشش چوبی برای آن نمودند و بدین وسیله از پس دادن رنگ گرافیت به دست نیز پیشگیری به عمل آوردند.

روشی که امروزه برای تولید مداد های طراحی از آن استفاده می شود دقیقاً همین شیوه می باشد. منتها با این تفاوت که برای تولید مداد های طراحی به جای دست از دستگاه های پیشرفته و به روز استفاده می شود و مداد هایی که تولید می شوند هم از درجه کیفی بسیار بالایی برخوردار می باشند. برای آنکه بتوان مداد طراحی در اشکال و انواع مختلف را به بازار عرضه کرد، تولیدکنندگان درصد خاک رس متفاوتی را برای تولید این مدادها با گرافیت ترکیب می نمایند.

حروف، اعداد و اسم مداد طراحی

مبنا انتخاب اسم مداد طراحی بر پایه اصول خاصی استوار است و حروف و اعداد نگاشته شده روی مداد، هریک معنای خاصی دارند. بطور کلی مدادها در سه دسته‌ بندی B، H و Fقرار دارند. حرف H که از واژه hard برداشته شده به معنای سخت است و نشان ‌دهنده این است که هسته‌ مداد از نوع سخت ‌تر است و خطوط کمرنگ‌ تری می ‌کشد. مدادهای H برای طراحی، سایه ‌زنی ‌های سبک و کارهای دقیق مناسب هستند، زیرا این مدادها می ‌توانند نوک تیز خود را برای مدت طولانی‌ تری حفظ کنند. درجات H از H تا 9H متغیر است و هرچه شماره بالاتر باشد، هسته سخت‌ تر و در نتیجه مداد کمرنگ ‌تر خواهد بود.

حرف B از کلمه black به معنای سیاه برداشته شده است که نشان از هسته ای نرم‌ تر دارد. مدادهای نرم برای ایجاد سایه ‌های بزرگ و تیره مناسب هستند، اما نوک آن‌ ها سریع ‌تر فرسوده می ‌شود. درجات B شامل HB، B و سپس 2B تا 9B است. هرچه شماره بالاتر باشد، هسته نرم ‌تر و مداد تیره‌ تر است. حرف F روی مدادها تقریبا مشابه HB با درجه سختی بالاتر است، این مدادها نیز نوک خود را برای مدت طولانی‌ تری تیز نگه می دارند. توجه داشته باشید که برای شروع سایه زنی، داشتن یک مداد 2B و یک HB کافی است. در ادامه هریک از این مدادها را با تفکیک و با جزئیات بیشتر برای شما شرح خواهیم داد.

انواع مداد طراحی

همانطور که پیشتر نیز به آن اشاره کردیم امروزه شاهد عرضه انواع مختلفی از مداد طراحی به بازار هستیم و هر یک از این مدادها از خصوصیات و ویژگی های متفاوتی برخوردار می باشند. مثلا برخی از آنها پررنگ تر بوده و برخی کمرنگ تر می باشند یا برخی آن از آنها سخت تر بوده و برخی دیگر از حرکت نرم و روان تری برخوردار هستند. اگر به نوشته های ریزی که بر روی مداد های طراحی درج شده توجه کرده باشید متوجه می‌ شوید که هر مداد طراحی از علامت اختصاری مخصوص خود برخوردار می باشد.

امروزه تولید کنندگان مداد طراحی از علائم اختصاری H، B، HB و F برای نشان دادن مدل های مختلف مداد طراحی خود استفاده می نمایند. اعداد فوق در واقع میزان نرمی و سختی، خشکی و چربی مداد را مشخص می‌کنند و اگر با ویژگی های هر یک از این مداد ها آشنا باشید در حین خرید می توانید مدادی را که دقیقاً مطابق با نوع نیازتان می باشد را خریداری نمایید. بنابراین دانستن معنای این حروف اختصاری بسیار مهم و ضروری می باشد. در ادامه قصد داریم تا هر یک از این علائم را به صورت کامل برای شما توضیح دهیم و موارد کاربرد آنها را نیز برای شما عنوان کنیم.

مداد های گروه H

سخت ترین مداد های طراحی، مداد های H هستند که بر روی آنها علامت اختصاری H درج شده است. این موضوع به این معنی است که برای تولید این مدادها درصد خاک رس بیشتری با گرافیت ترکیب شده است و همین موضوع سبب شده تا میزان سختی این مدادها بسیار بالا باشد. لازم به ذکر است که خطوطی که توسط این مدادها ترسیم می‌ شوند کمرنگ می باشند و دلیل این امر هم پایین بودن میزان گرافیک آنها می باشد.

برای نشان دادن درجه سختی مداد های H از اعداد طبیعی استفاده می شود. مثلاً مداد H9 نسبت به مداد H2 از میزان خاک رس بیشتری برخوردار می باشد و به همین خاطر مدادهای H9 کم‌ رنگ‌تر از مدادهای H2 است. از جمله موارد کاربرد مداد H9 می توان به استفاده از آن برای کشیدن طرح های خطی مثل طراحی های مهندسی و طراحی های اولیه اشاره نمود. مداد های طراحی H بهترین گزینه برای طراحی مبتدیان به شمار می‌ روند.

مداد طراحی B

از جمله موارد کاربرد مداد طراحی B می توان به استفاده از آنها برای طراحی سیاه قلم اشاره نمود. مداد های طراحی B از میزان گرافیت بیشتری برخوردارند و درصد خاک رس آنها کمتر می ‌باشد و به همین خاطر نوک این مدادها نرم تر از مدادهای H می باشد. از جمله نکات قابل ذکر در خصوص این مدادها می‌توان به این نکته اشاره کرد که مداد های B هیچگونه سیاهی از خود بر روی کاغذ پخش نمی کنند.

علاوه بر این شماره بندی مدادهای گروه B برعکس مدال ‌های گروه H می باشد و هر چه شماره این مدادها افزایش پیدا کند، مداد های فوق میزان رنگ بیشتری از خود بر روی کاغذ به جای خواهند گذاشت. به دلیل اینکه میزان رنگی که از طریق این مدادها به کاغذ انتقال پیدا می کند بیشتر است، افرادی که از مهارت لازم و کافی برای ترسیم نقاشی های مختلف برخوردار هستند و به نوعی حرفه ای می باشند از مداد های فوق استفاده می کنند. افراد حرفه ‌ای با خرید ست کامل مداد های طراحی سعی می کنند تا طراحی های دقیق تر با جزئیات بهتری را را ترسیم کنند و آن را در معرض دید عموم قرار دهند.

مداد HB

مداد های HB در واقع همان مداد های معمولی هستند که اکثر ما از آنها استفاده می نماییم. درصد ترکیب خاک رس و گرافیک در این مدادها به نحوی انجام شده تا هم مداد از رنگ پذیری و نرمی خوب و مناسبی برخوردار باشد و هم میزان سختی مداد به نحوی باشد که در حین استفاده آن زود نشکند و بتوان از آن راحت استفاده نمود. با وجود اینکه مدادهای HB اغلب توسط هنرمندان برای کشیدن طراحی های مختلف استفاده می‌ شوند، اما به دلیل ویژگی های ممتاز و برجسته ای که این مدادها دارا هستند شاهد استفاده از آنها برای نوشتن معمولی و روزمره نیز هستیم.

طراحان و هنرمندان از مداد HB برای کشیدن سایه های متوسط استفاده می نمایند. این مداد در سطح مقطع های گوناگونی تولید و به بازار عرضه شده و معمولاً گروه سنی کودک و نوجوان مدادهای HB با سطح مقطع دایره ای را برای نوشتن های روزمره خریداری می نمایند. اما طراحان حرفه ای و مهندسین نقشه کش معمولاً مدادهای HB با سطح مقطع مثلثی را برای خرید انتخاب می نمایند.

مداد های بدون چوب

مداد های بدون چوب شبیه نخستین مداد هایی که بدون لایه محافظ بودن تولید شده اند و از آنها معمولاً برای اسکیس زنی استفاده می شود. گرافیتی که برای تولید این مدادها مورد استفاده می شود از خانواده گروه B می باشد. افراد حرفه ‌ای به این مدادها قلم گرافیکی نیز می‌گویند. نحوه درجه بندی مدادهای بدون چوب به شکل زوج می باشد و برای نمایش آنها از علامت های B2، B4، B6 و B8 استفاده می شود. البته برخی تولیدکنندگان درجه بندی های خاص خود را از این مدادها ارائه نموده اند و مدادهای بدون چوب نیاز به تراشیدن ندارند و این یکی از ویژگی‌های مثبت این مدادها به شمار می رود.

مداد F

مداد F یا همان FINE POINT جزو مداد های شگفت انگیز موجود در بازار می باشد که از آن برای طراحی استفاده می‌ شود. ترکیبات تشکیل دهنده این مدادها با سایر مداد ها متفاوت است و نوع سخت آنها نسبت به مداد های HB دیرتر فرسوده می‌ شود. به همین خاطر مدادهای F نسبت به مدادهای HB کمتر نیاز به تراشیدن دارند. به دلیل آنکه میزان سختی مداد های F نسبت به مدادهای HB بیشتر است، درصد روان بودن آنها نیز پایین تر می باشد و همین موضوع سبب شده تا میزان فروش مدادهای HB نسبت به مدادهای F بیشتر باشد.

مداد زغالی

برای تولید مداد زغالی از ترکیب خاک رس، واکس و زغال استفاده می شود. هنرمندان برای کشیدن نقاشی های مختلف خود از مداد‌های ذغالی می توانند استفاده نمایند و طراحی های زیبایی با استفاده از آنها داشته باشند. از آنجایی که مداد های زغالی کنتراست خوبی دارند، با استفاده از آنها می توانید طرح های جالب و خلاقانه ای ترسیم کنید.

مداد کنته

نوع دیگری از مدادهای طراحی که توسط هنرمندان به وفور مورد استفاده قرار می‌گیرد مداد کنته می باشد. برای تولید مداد کنته از ترکیب مواد شیمیایی، زغال، گرافیت، اکسید آهن و اکسید تیتانیوم استفاده می شود. تولیدکنندگان این مدادها درصد های مختلفی را برای ترکیب مواد ذکر شده در نظر می گیرند و همین موضوع سبب شده تا این مدادها در رنگ بندی های مختلفی در سطح بازار وجود داشته باشند. یکی از تفاوتهای اصلی که بین مداد کنته با مداد زغالی وجود دارد این است که مداد زغالی تنها در رنگ مشکی به بازار عرضه می‌شود ولی مداد کنته در رنگ بندی های گوناگون به بازار عرضه شده است.

نکاتی در خصوص نحوه استفاده از مداد های طراحی

اگر می خواهید طراحی های بهتری داشته باشید و روز به روز طرح های جذاب‌تری را ترسیم کنید بهتر است اقدام به استفاده از مداد های طراحی گوناگون به تناسب کاربرد آنها برای کشیدن طرح هایتان نمایید. استفاده از چند مداد مختلف با درجات گوناگون به شما کمک می کند تا نقاشی های حرفه ای تری را ترسیم نمایید.

به طور مثال چنانچه تمایل دارید تا بخشی از تصویر را تیره تر بکشید، به جای آنکه از مدادهای HB برای انجام این کار استفاده کنید بهتر است از چند درجه مداد مختلف برای انجام این کار بهره ببرید. در این روش به دلیل اجرای تکنیک لایه به لایه طرح های شما جذاب تر و حرفه ای تر خواهند شد. اما اگر با وارد آوردن فشار بیش از حد بر روی مداد HB بخواهید این اثر را خلق کنید، ظاهر کار شما مومی می شود و بسیار مبتدی به نظر خواهد رسید.

اگر از تکنیک لایه به لایه برای ترسیم چنین نقاشی هایی استفاده کنید می بایست ترتیب استفاده از مداد از سخت به نرم باشد. نکته مهم دیگری که می توانیم در خصوص استفاده از مداد های طراحی برای کشیدن نقاشی به آن اشاره کنیم این است که بهتر است اقدام به اجتناب از استفاده از روش لکه ای برای طراحی های مدادی خود کنید. با وجود این که روش لکه ای جزو سریع ترین روش ها برای کشیدن طراحی می باشد، اما اگر از این روش برای طراحی های مدادی استفاده کنید نتیجه مطلوبی به دنبال نخواهد داشت و طراحی شما از بافت خوبی برخوردار نخواهد بود.

اما اگر از روش لکه ای در طراحی مداد استفاده نکنید بافت کار شما زیباتر می‌ شود و جذابیت بصری آن افزایش پیدا خواهد نمود. اما اگر از روش لکه ای که برای این کار استفاده کنید، چنانچه نقاشی شما در تماس دست قرار بگیرد به هم ریخته می شود و ظاهر آن کاملا از بین می رود.

سوالات متداول

• چه تفاوتی بین مدادهای H و B وجود دارد؟

  مدادهای H سخت ‌تر هستند و برای طراحی ‌های دقیق و خطی مناسب ‌اند، در حالی که مدادهای B نرم‌ تر هستند و برای ایجاد سایه ‌ها و طراحی ‌های سیاه قلم استفاده می ‌شوند.

• مداد HB چه نوع مدادی است؟

  مداد HB مداد معمولی است که به ‌طور متعادل از گرافیت و خاک رس ترکیب شده و برای نوشتن و طراحی‌ های عمومی مناسب است.

• آیا مدادهای بدون چوب بهتر از مدادهای چوبی هستند؟

  مدادهای بدون چوب، که گاهی به عنوان قلم گرافیکی شناخته می ‌شوند، برای اسکیس زنی و طراحی ‌های سریع مناسب هستند و نیازی به تراشیدن ندارند. انتخاب بین این دو نوع بستگی به سلیقه و نیاز شما دارد.

• مداد کنته چیست و چه کاربردی دارد؟

  مداد کنته نوعی مداد طراحی است که از ترکیب مواد شیمیایی، زغال و گرافیت ساخته می ‌شود و در رنگ ‌های مختلف موجود است. این مداد برای طراحی ‌های خاص و خلاقانه مناسب است.

جمع بندی

در این مقاله پس از معرفی مداد طراحی، اقدام به معرفی انواع مختلف مداد طراحی موجود در بازار به کاربران نمودیم. به طور کلی برای تولید مداد های طراحی از گرافیک و زغال استفاده می شود و بسته به اینکه چه میزان خاک رس به آنها افزوده می شود، درجه سختی و نرمی آنها با یکدیگر متفاوت می باشد. پیش از اینکه برای خرید مداد طراحی به بازار مراجعه کنید حتماً مشخص کنید که قرار است مداد را برای انجام چه کاری مورد استفاده قرار دهید و به تناسب آن اقدام به خرید مداد مناسب نمایید.

وجود برندهای مختلف لوازم تحریر در بازار ممکن است کار خرید را برای کاربران کمی دشوار و پیچیده کند. شما خرید کدام یک از برندهای تولید کننده مداد طراحی را به کاربران توصیه می کنید؟ دلایل شما برای این انتخاب چیست؟ با در میان گذاشتن نظرات خود در بخش کامنت می توانید به کاربران در یافتن یک مداد طراحی خوب و ایده آل کمک کنید.