همه چیز درباره فرکانس پردازنده و تاثیر آن در عملکرد سیستم!

پردازنده یا CPU یکی از مهم ترین قطعات کامپیوتری می باشد و اگر از گوشی موبایل، رایانه شخصی، لپ تاپ یا حتی کنسول بازی استفاده میکنید، کیفیت و کارایی آن اهمیت زیادی برای تان دارد. این قطعه تمام فعالیت های سیستم عامل را پردازش می کند و از این رو هر چقدر از سی پی یو بروز تری استفاده کنید، تجربه کاربری بهتری کسب خواهید کرد. فرکانس پردازنده یکی از فاکتور هایی است که در هنگام انتخاب گوشی موبایل یا لپ تاپ قطعا با آن برخورد کرده اید. اغلب افراد از این ویژگی به عنوان سرعت پردازنده یاد می کنند. اما فرکانس سی پی یو چیست و چه تاثیری در عملکرد سیستم داد؟ آیا فرکانس بالاتر یک CPU به معنی سرعت بیشتر آن است؟ با تکنوسان مگ همراه باشید تا با همدیگر پاسخ این سوالات را بررسی کنیم.

مفهوم فرکانس پردازنده

همانطور که میدانید پردازنده ها به وسیله 2 عامل هسته های پردازشی و فرکانس پردازشی دستور ها را از سیستم دریافت کرده و پردازش می کنند. نوع و ویژگی های این 2 عامل تعیین کننده این موضوع است که در یک بازه زمانی چه مقدار اطلاعاتی، با چه سرعتی در سیستم شما پردازش می شوند. پیشتر در مقاله هسته سی پی یو چیست کاربرد هسته های پردازنده را مورد بررسی قرار دادیم. هسته های یک پردازنده تعیین کننده تعداد فعالیت هایی است که آن پردازنده می تواند به صورت همزمان انجام دهد. اما مفاهیمی مانند سرعت پردازنده، فرکانس پردازنده، فرکانس کاری، و یا کلاک پردازنده همگی به یک موضوع اشاره دارند؛ سرعتی که پردازنده می تواند آن دستور ها را پردازش کند.

به بیان دیگر هرچقدر فرکانس پردازنده بالاتر باشد سرعت پردازش آن نیز بالاتر است. فرکانس cpu با واحد گیگاهرتز (GHz) اندازه گیری می شود و امروزه بیشتر پردازنده ها فرکانسی بین 2 الی 4 گیگاهرتز دارند. البته می توانید برخی پردازنده های بالارده را با فرکانس 5.5 گیگاهرتزی نیز بیابید. یک پردازنده 5 گیگاهرتزی، در هر ثانیه می تواند 5 میلیون عمل پردازش را انجام دهد اما این به معنای انجام این تعداد دستور العمل توسط کاربران نیست زیرا یک فرایند رفرش کردن ساده هم ممکن است به چند ده دستور پردازشی نیاز داشته باشد. بالا بردن فرکانس پردازنده ها توسط کمپانی های سازنده سی پی یو کار بسیار سختی است، به همین دلیل در چند سال اخیر این شرکت ها بیشتر بر روی افزایش تعداد هسته های پردازشی تمرکز می کنند تا این کمبود به نوعی جبران شود.

تفاوت فرکانس پایه و فرکانس Boost

در چند سال اخیر کمپانی اینتل مفهومی به نام فرکانس پایه و فرکانس افزایشی یا Boost را برای پردازنده ها بنیان گذاری کرد تا قدرت پردازشی، طول عمر پردازنده و مصرف انرژی آن بهینه تر از همیشه باشد. چندی بعد کمپانی AMD نیز این استاندارد را در پردازنده های خود به کار گرفت. در حال حاضر تمامی پردازنده های دسکتاپ از یک فرکانس پایه بهره می برند. این فرکانس در فعالیت های سبک مانند وبگردی، گشت و گذار در ویندوز، تماشای فیلم و … به صورت خودکار مورد استفاده قرار می گیرد. فرکانس افزایشی یا بوست اما در فعالیت هایی با بار پردازشی سنگین به صورت خودکار فعال می شود و کارایی پردازنده را برای سریع انجام دادن فعالیت ها افزایش می دهد.

در فرکانس پردازشی Boost بار بیشتری بر روی پردازنده اعمال می شود از این رو مصرف انرژی و در نتیجه حرارت تولید شده توسط آن بسیار بیشتر خواهد شد. به عنوان مثال پردازنده Intel Core i9-12900K در حالت پایه فرکانس 3.20 گیگاهرتزی دارد که در فعالیت های شدید می تواند تا 5.20 گیگاهرتز نیز افزایش پیدا کند. بالا بودن فرکانس Boost یک پردازنده برای گیمر ها اهمیت زیادی دارد زیرا می تواند موجب روان تر اجرا شدن بازی و تجربه کاربری بهتر شود. از این رو اگر قصد فعالیت های گیمینگ را دارید سعی کنید به سراغ پردازنده های High-End بازار بروید. مقاله راهنمای خرید سی پی یو میتواند اطلاعات بیشتری از سری های مختلف سی پی یو در اختیارتان قرار دهد.

فرکانس پردازنده یا تعداد هسته ها؛ کدام را در نظر بگیریم؟

تا اینجای مقاله “فرکانس پردازنده چیست” با مفهوم فرکانس سی پی یو آشنا شدید و اکنون می دانید که فرکانس بالاتر در یک پردازنده به معنی سرعت بیشتر آن می باشد. اما همانطور که میدانید 2 دسته پردازنده در بازار وجود دارد؛ پردازنده هایی با تعداد هسته زیاد و فرکانس کم و پردازنده هایی با فرکانس بالاتر و تعداد هسته های کم! جواب این سوال که کدام دسته از پردازنده ها انتخاب بهتری هستند به طور کامل به سطح انتظار و نوع کاربری شما از سیستم بر می گردد. پیش از این که به این موضوع بپردازیم بهتر است بدانید مقایسه فرکانس پردازنده هایی که از یک کمپانی و یک نسل نیستند کاری چندان منطقی نیست.

زیرا نوع معماری و بکار رفتن فناوری های روز در پردازنده ها می تواند موجب درک بهتر پردازنده از دستور ها و بهینه تر شدن آن شود، این موضوع می تواند کارایی بالاتر یک پردازنده فرکانس پایین در مقابل یک پردازنده بالا را در بر داشته باشد. همین موضوع در مورد انتخاب بین هسته یا فرکانس پردازنده هم صدق می کند و نمی توان پردازنده های قدیمی را با مدل های جدید مقایسه کرد. به طور کلی پردازنده هایی با هسته های بیشتر برای فعالیت های مالتی تسکینگ طراحی می شوند و می توانند تعداد فعالیت های بیشتری را به صورت همزمان انجام دهند اما این موضوع هیچ ارتباطی به سرعت انجام آنها ندارد.

در مقابل پردازنده هایی که هسته های کمتری دارند اما می توانند به فرکانس Boost بیشتری دست پیدا کنند برای فعالیت های تک وظیفه ای که به سرعت بالایی نیاز دارند مناسب اند. بنابراین اگر قصد دارید چند فعالیت را به صورت همزمان انجام دهید به سراغ سی پی یو های چند هسته ای بروید و اگر به دنبال دسترسی به سرعت بیشتر هستید پردازنده هایی با سرعت کلاک بیشتر را انتخاب کنید.

رابطه فرکانس پردازنده و گیمینگ

فرکانس پردازنده یکی از فاکتور های مهم برای گیمر ها می باشد و معمولا دوستداران بازی برای دستیابی به نتیجه مطلوب تر از روش های مختلفی مانند اورکلاک، سعی در بالا بردن این فرکانس دارند. با اینکه نقش پردازنده در بازی های امروزی چندان زیاد نیست و بیشتر بار بر روی کارت گرافیک است، اما در یک کانفیگ یکسان پردازنده ای با سرعت کلاک بالاتر می تواند فریم ریت بیشتری بگیرد. پردازنده هایی مانند سری پردازنده های K اینتل به دلیل اورکلاک پذیری بالا محبوبیت بسیاری در بین گیمر ها دارند. اما قبل از اینکه به سراغ این پردازنده ها بروید بد نیست بدانید فرکانس بالاتر دمای بیشتری به همراه خواهد داشت و شما ناچار به استفاده از خنک کننده سطح بالاتری خواهید شد.

سوالات متداول در مورد فرکانس پردازنده

سخن پایانی

در این مقاله به این سوال که فرکانس پردازنده چیست پاسخ دادیم و کاربرد فرکانس سی پی یو در یک سیستم را مورد بررسی قرار دادیم. پردازنده را می توان به عنوان یکی از پیچیده ترین قطعات کامپیوتر در نظر گرفت،  ممکن است یک پردازنده نسل جدید با فرکانس پایین تر کارایی بیشتری از یک پردازنده قدیمی با فرکانس بالا داشته باشد. از این رو فرکانس آن تنها فاکتوری نیست که قبل از خرید  باید در نظر بگیرید و باید ویژگی های زیادی را مورد بررسی قرار دهید. شما چه فاکتور هایی را برای خرید پردازنده در نظر قرار می دهید و بنظر شما فرکانس فرکانس پردازنده اهمیت بیشتری دارد یا تعداد هسته های آن؟ نظرات و سوالات خود را با ما و دیگر کاربران تکنوسان مگ به اشتراک بگذارید.