سرسیم چیست؟ راهنمای جامع کاربرد سرسیم در صنعت برق

احتمالاً شما نیز واژه سرسیم را شنیدید، اما اطلاعات کاملی در مورد انواع آن ندارید. سرسیم‌ها جزء مهم ترین اتصالات برقی محسوب می شوند و انواع مختلفی دارند اما همه آن‌ها با یک اسم واحد به نام سرسیم شناخته نمی‌شوند. با توجه به کارکرد مهم سرسیم‌ها در برق کشی و اتصال آن با قطعات الکتریکی، داشتن اطلاعات جامع در مورد آن‌ها بسیار مهم است. در این مطلب از تکنوسان مگ قصد داریم به سوال سرسیم چیست پاسخ دهیم و به معرفی انواع سرسیم یا کابل شو، موارد استفاده و انواع آن در بازار ایران بپردازیم.

انواع سرسیم چیست و چه کاربردی دارند؟

سرسیم‌ها به قطعات کوچک و فلزی‌ای گفته می‌شود که در کارهای برقی، سیم کشی، بستن استاندارد کابل‌ها در زیر پیچ‌ها از جمله کنتاکتور و مینیاتوری مورد استفاده قرار می‌گیرند. سرسیم انواع مختلفی داشته و می‌‌توان آن‌ها را به دسته‌بندی‌های مختلف از جمله روکش‌دار و بدون روکش تقسیم بندی کرد. کاربرد سرسیم ایجاد ارتباط ایمن جریان برق در طول مسیر انتقال کابل است. اغلب برق کاران حرفه‌ای برای بستن استاندارد سیم و کابل در زیر پیچ، کلید و پریز، ترمینال و غیره از سرسیم استفاده می‌کنند. از دیگر موارد استفاده سرسیم می‌توان به برقراری اتصال ایمن، کامل، صحیح و حفظ ایمنی در زمان اتصال همراه با جلوگیری از قطع شدن و تداخلات در اتصال اشاره کرد.

انواع سرسیم از نظر کارکرد 

اگرچه کلیه سرسیم‌های موجود در بازار تنها با یک اسم و به نام سرسیم شناخته می‌شوند، اما باید گفت این قطعات شکل‌های ظاهری و کاربردهای متفاوتی داشته و باید برای بستن قسمت هادی سیم در مصارف صنعتی یا خانگی از سر سیم‌های متفاوت استفاده کرد. در ادامه به معرفی انواع سرسیم موجود در بازار و کاربرد سرسیم پرداخته شده است.

سرسیم‌های دوشاخی

این نوع از سرسیم همانطور که از نامگذاری آن مشخص است، دارای دو شاخه بوده و اغلب از آن برای پیچ کردن سوکت ترمینال به ترمینال استفاده می‌شود. همچنین می‌توانید از آن برای متصل کردن پیچ هادی به سیم نیز استفاده کنید.

سرسیم سوزنی 

انواع سرسیم چیست؟ این نوع از سرسیم به شکل روکش‌دار تولید شده و هدف از استفاده آن نیز جلوگیری از صدمه دیدن سیم در زمان وارد شدن مستقیم آن به درون ترمینال است. برای اینکه بتوانید از این سرسیم درون ترمینال استفاده کنید، باید آن را با سیم پرس کرده و طراحی قیفی شکل درست کنید.

سرسیم گرد یا حلقوی 

این نوع از سرسیم‌ها بهترین قطعات موجود در بازار برای اتصال سیم به ترمینال‌های پیچی محسوب می‌شوند. برای اینکه بتوانید این سرسیم را به راحتی استفاده کنید، باید ابتدا پیچ ترمینال را برداشته، سپس سر سیم را ببندید.

سرسیم نوع رابط 

این نوع سرسیم اغلب برای متصل کردن دو انتهای سیم استفاده می‌شود. کاربری این رابط به شکل دائمی بوده و طول دو سیم را افزایش می‌دهد. اغلب برای ساخت این سرسیم از مس با خلوص بالا و روکش پی‌وی‌سی با کیفیت استفاده می‌شود.

سرسیم نوع کولری 

نوع دیگر سرسیم به نام سرسیم کولری، حالت سوکت داشته و باید آن را در جایی که نری وجود دارد نصب کرد. اتصال این سرسیم به شکل کشویی است و می‌توان آن را به شکل دائمی و موقت متصل کرد.

سرسیم نری یا مادگی روکش‌دار 

از سرسیم نری برای اتصال دو سیم به صورت موقت استفاده می‌شود. سرسیم مادگی نیز به صورت روکش‌دار است و با طراحی قیفی شکل، موجب استحکام اتصال خواهد شد.

سرسیم نوع دوبل 

این سرسیم دارای دو ورودی بوده و به طور همزمان می‌توان دو سیم را از آن عبور داد. همچنین این قطعه در سایزبندی‌های مختلف در بازار موجود است و می‌توان از آن برای اتصال سیم با سطوح مقطع متفاوت استفاده کرد.

انواع دیگر سرسیم چیست؟ انواع سرسیم با توجه به شکل ظاهری شامل سرسیم گرد، وایرشو، یو شکل یا کشویی و زبانه‌ای است که با همین نام در بازار شناخته می‌شوند.

چرا باید از سرسیم استفاده کنیم؟

ممکن است این سوال برای شما پیش بیاید که چرا بهتر است از این محصول در ترمینال‌های برق استفاده کرد؟ یکی از دلایل استفاده از این قطعه در ترمینال‌های برق در مصارف صنعتی یا خانگی این است که در صورت بستن مستقیم سیم در زیر پیچ و در موقع سفت کردن، ممکن است سیم به طور کامل و دقیق در زیر پیچ قرار نگرفته و به هر دلیلی، حرکت کند. در این صورت پیچ نمی‌تواند فشار لازم روی قسمت هادی ایجاد کرده و سیم به طور کامل در زیر ترمینال محکم نخواهد شد. این موضوع می‌تواند ضمن بیرون آمدن سیم از داخل ترمینال، باعث نشتی جریان، داغ شدن مکان پیچ ترمینال یا پیامدهای خطرناک دیگری شود. 

در برخی موارد این نشتی جریان یا خارج شدن سیم به آتش سوزی تابلو یا ایجاد گرمای بسیار زیاد در زمان کارکرد دستگاه‌ها منجر می‌شود. علاوه بر آن، محکم نشدن سیم در زیر پیچ در مصرف‌های بالا، باعث ایجاد جرقه در زیر پیچ شده و توسط محافظ جان به عنوان نشتی جریان تشخیص داده می‌شود. در نهایت این محافظ برای جلوگیری از آتش‌سوزی، برق واحد مورد نظر را قطع می‌کند.

نحوه اتصال سرسیم چیست؟ آموزش نصب

برای اینکه بتوانید سرسیم را به شکل ایمن و مطمئن به سیم متصل کنید، باید از ابزارهایی از قبیل پرس یا انبر دست استفاده نمایید. روش نصب سرسیم چیست؟ ابتدا سرسیم مناسب با ابعاد سیم را تهیه کرده، سیم را درون شکاف سرسیم قرار دهید و با کمک ابزار پرس یا انبر دست آن را به شکلی محکم، پرس کنید. این کار باعث می‌شود سرسیم به شکل دقیق به سیم متصل شود. در ادامه مراحل نصب و اتصال سرسیم را به شکل مرحله به مرحله آورده‌ایم. 

• ابتدا سرسیم متناسب با نوع و اندازه سیم تهیه کنید. این سرسیم باید با قطر یا سطح مقطع سیم تطابق داشته باشد. 
• پیش از اتصال، ابتدا بخش کوچکی از روکش عایق سیم را برداشته و آن را لخت کنید. 
• پس از آن، سیم را درون شکاف سرسیم قرار دهید.
• با کمک ابزارهایی مانند انبر دست، سرسیم را به صورت یکنواخت و محکم روی سیم فشار داده و نسبت به اتصال محکم مطمئن شوید. 
• بعد از این مرحله، باید بررسی کنید تا مطمئن شوید اتصال به درستی انجام شده و سرسیم به سیم متصل شده باشد. همچنین نسبت به قرار دادن سیم درون ترمینال و قرارگیری عایق سیم نیز اطمینان حاصل کنید.

معرفی سرسیم لوله‌ای یا وایرشو

نوع دیگری از سرسیم‌ها به نام سرسیم لوله‌ای یا وایرشو در بازار وجود دارند که به شکل یک قطعه فلزی بوده و از آن‌ها برای ایجاد اتصال الکتریکی بین سیم‌های رشته‌ای استفاده می‌شود. این قطعه جنس مسی با روکشی از جنس قلع یا برنج دارد و اغلب از مس به دلیل خلوص بالا نیز برای افزایش میزان رسانایی در آن استفاده می‌شود. 

سرسیم‌های لوله‌ای یا وایرشو در صنایع مختلفی از جمله سیم کشی ساختمان‌های مسکونی و اداری، سیم کشی تابلو برق، وسایل نقلیه حتی وسایل الکتریکی مورد استفاده هستند. ممکن است شما وایرشوها را با رنگ‌های مختلفی در بازار دیده باشید. هر کدام از آن‌ها از نظر میزان جریان برق عبوری و میزان ضخامت با یکدیگر متفاوت بوده و ابعاد و اندازه آن‌ها نیز با یکدیگر فرق دارد. پس از اینکه دانستیم سرسیم چیست؟ باید گفت، به طور کلی کاربرد وایرشو با توجه به نوع آن متفاوت بوده و شامل انواع زیر است.

• وایرشو حلقه‌ای که در زیر پیچ قرار گرفته و مانع از باز شدن اتصالات و ایمنی آن‌ها می‌شود. 
• وایر شو تیغه‌ای که به راحتی می‌تواند از اتصالات جدا شود. 
• وایر شو میله‌ای که برای سیم‌های افشان، سیم‌های مخابراتی یا سیم‌های ترمینال استفاده می‌شود. 
• وایرشوهای کشویی که برای متصل کردن سیم‌های ضعیف از جمله کلید کولر و ترمینال‌ها کاربرد دارند. 

تفاوت وایرشو و سرسیم چیست؟

تفاوت سرسیم و وایرشو در چیست؟ سرسیم و وایرشو هر دو از جمله قطعات مهم برای اتصال ایمن و بی‌ اختلال هستند. با این حال، این دو قطعه دو تفاوت مهم با یکدیگر دارند. در مقایسه سرسیم و وایرشو باید گفت سرسیم‌ها دارای انواع و اندازه‌های مختلفی بوده و برای هر سایز سیم، سرسیم متفاوتی در نظر گرفته شده است. همچنین میزان جریانی که هر کدام از این سرسیم‌ها از خود عبور می‌دهند با یکدیگر متفاوت است. تفاوت دوم مربوط به ضخامت و اندازه‌های سرسیم و وایرشو است. اغلب ضخامت و قطر سرسیم‌ها بیشتر از وایرشوها است.

جمع بندی

در این مطلب از مجله تکنوسان در مورد سرسیم و وایرشو صحبت کردیم. هر دوی این قطعات عملکرد متفاوت و مختلفی داشته و از ادوات مهم الکتریکی محسوب می‌شوند. همچنین نبود این قطعات باعث ایجاد مشکل و اختلال در صنعت برق و الکتریک خواهد شد. این دو قطعه با وجود کاربرد یکسان، تفاوت‌هایی نیز با یکدیگر داشته و با شناخت کامل مزایا و معایب آن‌ها و معرفی انواع سرسیم می‌توان هر کدام از آن‌ها را با توجه به عملکرد، مورد استفاده قرار داد. در صورتی که تجربه استفاده از این قطعات را دارید می‌توانید نظرات خود را نسبت به این مورد که سرسیم چیست؟ عملکرد آن، نوع اتصال ایجاد شده توسط این قطعات و... را در بخش کامنت‌ها بیان کنید.