راهنمای خرید سی پی یو؛ همه چیز در مورد CPU و انواع آن

در دنیای امروز، کامپیوتر ها و لپ تاپ جزء پر اهمیت ترین لوازم اطراف مان به حساب می آیند و با پیشرفت تکنولوژی همچنان دستخوش تغییرات زیادی می شوند. در این دنیای گسترده، پردازنده ها همواره جزء پر اهمیت ترین قطعات کامپیوتر ها می باشند. پردازنده یا سی پی یو تقریبا هر کجا که حرفی از قطعات کامپیوتری باشد، به عنوان قلب تپنده سیستم یاد می شود. بدون وجود این قطعه تمامی پردازش ها و عملیات های سیستم دچار مشکل می شود. دقیقا به همین دلیل است که در هنگام خرید سی پی یو باید فاکتور های زیادی را مورد نظر قرار دهید. CPU ها در دسته بندی های مختلفی وجود دارند و به دلیل اختلاف قیمتی زیاد آن ها باید نکات زیادی را در هنگام انتخاب در نظر بگیرید تا بهترین گزینه با توجه به نیازتان را انتخاب کنید. در مقاله راهنمای خرید سی پی یو، ویژگی ها و نکاتی که باید در هنگام انتخاب پردازنده در نظر بگیرید را بررسی می کنیم. با تکنوسان مگ همراه باشید.

انتخاب مادربرد

ده ها پردازنده در بازار وجود دارد و هر انتظاری که از ی سی پی یو داشته باشید، انتخاب های زیادی پیش رویتان خواهد بود. اما یکی از موضوعاتی که انتخاب شما را محدود می کند، نوع و نسل مادربرد می باشد. همانطور که میدانید، مادربرد ها تنها می توانند یک یا 2 نسل از پردازنده های موجود در بازار را پشتیبانی کنند، بدین ترتیب گر قصد انتخاب پردازنده برای مادربرد فعلی تان را دارید، انتخاب های شما به چند مورد محدود می شود.

بهتر است با جست و جوی مدل مادربرد تان در اینترنت و مراجعه به سایت سازنده، لیست پردازنده های پشتیبانی شده توسط مادربرد را پیدا کنید و سپس با توجه به بودجه و نیازتان گزینه مناسب را تهیه کنید. اما اگر قصد دارید یک پردازنده و مادربرد جدید انتخاب کنید، بهتر است ویژگی های ذکر شده در ادامه را برای انتخاب پردازنده در نظر بگیرید. همچنین می توانید با مراجعه به مقاله راهنمای خرید مادربرد با این قطعات کاربردی بیشتر آشنا شوید.

اینتل یا ای ام دی

اولین قدمی که باید برای انتخاب یک پردازنده مناسب در نظر بگیرید، پلتفرم سازنده آن می باشد، در این زمینه شما 2 انتخاب بیشتر ندارید، Intel یا AMD! این 2 کمپانی بزرگترین تولید کنندگان CPU در جهان هستند و هر 2 در رقابتی سنگین سعی می کنند سهم بیشتری از بازار را تصاحب کنند.

در سالیان گذشته اینتل پادشاه بی چون و چرای دنیای سی پی یو ها بود اما در حال حاضر و در زمان نوشتن این مقاله، کمپانی اینتل حدود 60 درصد بازار کل پردازنده های جهان را در اختیار دارد، این موضوع در حالی است که سهم AMD اکنون به حدود 40 درصد می رسد و به سرعت در حال نزدیک شدن به اینتل می باشد. هیچ قاعده کلی برای انتخاب پردازنده در بین محصولات این 2 کمپانی وجود ندارد و هر 2 برند پا به پای هم و با به کار بردن فناوری های روز سعی می کنند گزینه های بهتری به بازار ارائه کنند.

پردازنده های اینتل

کمپانی اینتل چندین سال پیش با معرفی سری پردازنده های Core i تصمیم گرفت روند نامگذاری سی پی یو های خود را تغییر دهد و همچنین محدوده بیشتری از بازار را پوشش دهد. به طور کلی پردازنده های اینتل در سری Core i3 به عنوان پردازنده های اقتصادی و پایین رده، سری Core i5 برای امور میان رده، سری Core i7 برای امور گیمینگ و در نهایت سری Core i9 برای کاربران حرفه ای و گیمر ها دسته بندی می شوند. تا اینجا همه چیز ساده بنظر می رسد و می توانید از بین این 4 گزینه یکی را با توجه به نیاز تان انتخاب کنید، اما این همه ماجرا نیست! اینتل این روند نامگذاری را هر سال ادامه می دهد و پردازنده های جدید خود را نیز در این 4 سری عرضه می کند.

اینتل هر سال با معرفی پردازنده های جدید یک اسم برای پردازنده های آن سال و یک عدد به عنوان نسل آن در نظر می گیرد. بدین ترتیب می توانید با فهمیدن نسل یک پردازنده Core i3، متوجه شوید که با یک محصول قدیمی طرف هستید یا خیر. به عنوان مثال در پردازنده i3 9100، عدد 9 نشان دهنده نسل پردازنده است و این پردازنده یک سی پی یو نسل نهمی است. در حال حاضر جدید ترین پردازنده های اینتل در نسل دوازده عرضه می شوند.

پسوند پردازنده های اینتل

تا اینجا با سری پردازنده ها و نسل های مختلف اینتل آشنا شدیم. اینطور بنظر می رسد که در هر نسل اینتل 4 پردازنده وجود دارد، اما این کمپانی برای اینکه کاربری های بیشتری را پوشش دهد هر کدام از 4 سری از پردازنده های هر نسل خود را با یک پسوند خاص عرضه می کند که از جهات مختلف با همدیگر متفاوت هستند. به عنوان مثال در پردازنده i3-9100f پسوند F به معنی عدم وجود پردازشگر گرافیکی مجتمع یا گرافیک آنبورد در این پردازنده است که پایین آمدن قیمت CPU را در بر خواهد داشت. در ادامه با برخی از پسوند های رایج در پردازنده های اینتل آشنا می شوید:

پسوند F: پردازنده هایی با پسوند F مانند i5-10400F مدل های ارزان قیمت هر نسل هستند که از پردازشگر گرافیکی بهره نمی برند و برای استفاده از آن ها حتما باید کارت گرافیک مجزا داشته باشید.

پسوند K: این پردازنده ها برای دسکتاپ طراحی می شوند و معمولا اورکلاک پذیری مناسبی دارند، از این رو برای گیمر های حرفه ای و استفاده های رندرینگ مناسب می باشند.

پسوند X/XE: معمولا پردازنده های بالارده و High End هر نسل این پسوند را به یدک می کشند، این پردازنده ها انتخاب اول گیمر ها می باشند.

پسوند T: به بهینه بودن پردازنده از نظر مصرف انرژی اشاره دارد.

پسوند G1 تا G7: این پسوند در پردازنده های نسل 11 و 12 اینتل وجود دارد، G در این پردازنده ها نشانگر وجود پردازشگر گرافیکی مجتمع و عدد بعد از آن نسل پردازشگر گرافیکی است. هرچقدر عدد بعد از G بالاتر باشد پردازشگر گرافیکی قدرتمند تر است مانند Core i7-1065G7.

پسوند U: پردازنده های سری U برای استفاده در لپ تاپ بهینه می شوند، از این رو توان پردازشی کمتر ولی مصرف انرژی پایین تری دارند.

پسوند H: این پسوند تنها در سی پی یو های لپ تاپ مورد استفاده قرار می گیرد و نشانگر بالاترین توان پردازشی در پردازنده های همان نسل برای لپ تاپ است.

پسوند HK: این پردازنده ها نیز جزء بالارده ترین پردازنده های لپ تاپ محسوب می شوند، این پردازنده ها توان اورکلاک پذیری بالایی دارند.

پردازنده های AMD

در چند سال گذشته، کمپانی AMD با معرفی معماری ZEN در پردازنده های خود توانست از حاشیه ها به مرکز توجه بسیاری از گیمر ها برسد. این معماری در برخی از کنسول های بازی نیز مورد استفاده قرار گرفته است. کمپانی AMD با این معماری سری CPU های رایزن (Ryzen) و تردریپر (Threadripper) را توسعه داد و به نوعی محصولاتی قدرتمند را با قیمتی مناسب راهی بازار کرد. پردازنده های سری Threadripper این کمپانی بهترین گزینه برای فعالیت های مالتی تسکینگ و رندرینگ هستند. در حالی که سی پی یو های Ryzen با هدف پیش بردن فعالیت های گیمینگ تولید می شوند. کمپانی AMD نیز مسیر مشابه اینتل را برای نام گذاری بر روی پردازنده های خود پیش گرفته تا هر کاربر محصول مورد نیازش را پیدا کند.

به طور کلی سری پردازنده های Ryzen 3 پردازنده های اقتصادی و پایین رده این برند هستند در حالی که سری Ryzen 5 پردازنده های میان رده، Ryzen 7 پردازنده های بالا رده و در نهایت Ryzen 9 پردازنده های فوق حرفه ای این برند محسوب می شوند. جدا از تفکیک پردازنده از نظر سری ساخت، یکی از نکات مهم خرید پردازنده، توجه به نسل آن می باشد. همانند اینتل، AMD نیز هر سال نسلی جدیدی از پردازنده ها را ارائه می کند که با اعداد مقابل آن ها می توانید متوجه تفاوت پردازنده ها از یکدیگر شوید. به عنوان مثال در پردازنده Ryzen 9 5900 عدد 5 نشانگر نسل آن می باشد. عدد 9 نیز قدرت آن نسل را نشان می دهد و هر چقدر کمتر باشد، پردازنده از نظر توان پردازشی (نسبت به هم نسل های خود) ضعیف تر خواهد بود.

پسوند پردازنده های AMD

پردازنده های AMD نیز برای تفکیک نوع کاربری از پسوند هایی بهره می برند که هر پسوند می تواند نشانگر کارایی متفاوت یک پردازنده باشد. در ادامه برخی از پسوند های پردازنده های AMD را مشاهده می کنید:

پسوند G: این پسوند در پردازنده ها نشانگر وجود پردازشگر گرافیکی AMD Radeon RX Vega می باشد.

پسوند X: پردازنده های سری X دارای محدوده فرکانسی گسترده هستند و می توانند کارایی خود را در فعالیت های سنگین افزایش دهند.

پسوند U: این پردازنده ها تنها در لپ تاپ ها مورد استفاده میگیرند، پسوند U نشانگر سرعت کلاک پایین تر اما مصرف انرژی بهینه تر می باشد.

پسوند H: پردازنده های سری H نیز برای استفاده در لپ تاپ طراحی می شوند اما قدرت پردازشی بیشتری نسبت به مدل های U دارند.

مشخصه‌های کلیدی یک پردازنده

تا اینجای مقاله راهنمای خرید سی پی یو، با انواع پردازنده های موجود در بازار آشنا شدید. اما جدا از نام گذاری و نوع سی پی یو، ویژگی های فنی زیادی وجود دارد که باید قبل از انتخاب پردازنده در نظر بگیرید. هرکدام از این ویژگی ها در قسمتی از قدرت پردازشی یا توان پردازنده تاثیر گذار هستند و عدم توجه به آن ها می تواند موجب یک انتخاب ناکارآمد برای تان شود. در ادامه تعدادی از فاکتور های مهم خرید سی پی یو را بررسی می کنیم.

تعداد هسته‌ ها

بدون شک در هنگام گشت و گذار برای انتخاب پردازنده، با واژه هسته سی پی یو روبرو شده اید. به هر ریزپردازنده ای که در سی پی یو وجود دارد و وظیفه پردازش بخشی از فعالیت ها را بر عهده می گیرد هسته سی پی یو می گویند. طبیعی است که هر چقدر تعداد هسته های یک پردازنده بیشتر باشد، تعداد فعالیت های مالتی تسکینگ یا چند وظیفه ای که با آن قابل انجام خواهد بود نیز بیشتر است.

پردازنده های 2 هسته ای، تنها برای فعالیت های روزمره مانند وب گردی مناسب هستند، در حالی که پردازنده های 4 هسته ای می توانند از پس اجرای بسیاری از بازی ها بر بیایند. CPU های 8 هسته ای نیز برای گیمر های حرفه ای و بازی با رزولوشن های بالا مناسب می باشند. البته پردازنده هایی در بازار وجود دارد که بیش از 8 هسته دارند اما به دلیل قیمت بالا تنها برای استفاده های رندرینگ مناسب می باشند. برای آشنایی بیشتر با هسته های پردازنده می توانید به مقاله هسته سی پی یو چیست مراجعه کنید.

رشته های پردازشی (Threads)

رشته های پردازشی یا ترد ها در واقع واحد هایی از پردازنده هستند که عملیات پردازش در آن ها توسط هسته ها انجام می گیرد. در حالت عادی هر هسته می تواند یک Threads داشته باشد اما برخی از پردازنده ها به صورت مجازی تعداد ترد ها را 2 برابر می کنند تا توانایی پردازنده بیشتر شود. به عنوان مثال پردازنده Core i7-1165G7 تنها 4 هسته دارد اما از 8 ترد بهره می برد و می تواند 8 فعالیت را به صورت همزمان پردازش کند. برای اینکه متوجه شوید پردازنده شما توانایی مجازی سازی ترد را دارد دقت کنید ویژگی Hyper Threading (برای پردازنده های اینتل) یا Simultaneous multithreading (برای پردازنده های AMD) در آن وجود داشته باشد.

سرعت کلاک

مورد بعدی که برای انتخاب CPU خوب باید به آن توجه کنید، سرعت کلاک پردازنده است. سرعت کلاک پردازنده با گیگاهرتز اندازه گیری می شود و در واقع تعداد دستور هایی که یک پردازنده می تواند در یک بازه زمانی مشخص انجام دهد را نشان می دهد. از این رو می توان گفت هر چقدر سرعت کلاک یک پردازنده بیشتر باشد، سرعت پردازش آن نیز بیشتر خواهد بود. سرعت کلاک یک پردازنده با واحد گیگاهرتز تعیین می شود و پردازنده ها از یک سرعت کلاک پایه و یک سرعت کلاک Boost بهره می برند. حالت پایه در فعالیت های عادی که بار زیادی بر روی پردازنده وجود ندارد اعمال می شود در حالی که حالت Boost حداکثر سرعت کلاک پردازنده را نشان می دهد.

توان طراحی حرارتی (TDP)

TDP یا Thermal design power (توان طراحی حرارتی) واحدی است که در پردازنده ها بیان کننده مقدار گرمایی است که باید از پردازنده خارج شود تا سرعت کلاک پایه ارائه ‌شود. به عبارت دیگر هر پردازنده بسته به نوع و سری ساخت، باید مقدار مشخصی انرژی مصرف کند و مقدار مشخصی حرارت تولید کند تا به فرکانس پایه دست یابد. این مقدار حرارت را TDP می گویند و هرچقدر مقدار آن بیشتر باشد، پردازنده در دمای بالاتری فعالیت می کند. توجه به TDP در هنگام انتخاب پردازنده، موجب می شود بتوانید خنک کننده مناسب تری برای سیستم خود انتخاب کنید. عموما اکثر پردازنده ها با یک خنک کننده معمولی برای فعالیت های عادی کافی خواهند بود اما اگر از پردازنده های بالارده ای مانند سری K یا X اینتل استفاده می کنید بهتر است بودجه بیشتری برای خرید فن پردازنده مد نظر قرار دهید.

حافظه‌ی کش

حافظه کش در سی پی یو ها، نوعی ماژول حافظه با سرعت بسیار زیاد اما حجم کم است که وظیفه دارد دستور های در حال پردازش را اجرا کند. هر چقدر ظرفیت این ماژول بالاتر باشد، پردازنده توانایی اجرای دستور های بیشتری را به صورت همزمان خواهد داشت و بنابراین در فعالیت های چند وظیفه ای موفق تر عمل خواهد کرد. حافظه کش پردازنده ها در 3 سطح L2، L1 و L3 اندازه گیری می شود که L3 پرظرفیت ترینِ آن هاست اما سرعت کمتری نسبت به سایرین دارد. با این وجود کش L3 یکی از فاکتور های خرید پردازنده است که معمولا توجه زیادی به آن می شود.

لیتوگرافی

یکی از فاکتور هایی که کمپانی های سازنده پردازنده همواره توجه زیادی به آن می کنند لیتوگرافی می باشد. لیتوگرافی در واقع فناوری ساختی است که موجب می شود قطعات CPU بر روی سیلیکون جای بگیرند. هرچقدر تراکم جایگیری ترانزیستور ها بر روی پردازنده بیشتر باشد، با پردازنده مدرن تری طرف هستیم. از این رو کمپانی ها سعی می کنند هر ساله لیتوگرافی سی پی یو ها را کوچکتر کنند. تراکم بیشتر اجزاء سی پی یو موجب می شود فضای بیشتری برای هسته ها، ترانزیستورها و دیگر اجرای کاربردی وجود داشته باشد و پردازنده عملکرد روان تری را ارائه دهد. این موضوع همچنین می تواند موجب پایین آمدن توان مصرفی و در نتیجه حرارت تولید شده از پردازنده باشد.

بهترین پردازنده های گیمینگ کدامند؟

به طور کلی امروزه با پیشرفت گرافیک بازی ها، بار چندان زیادی بر روی پردازنده ها اعمال نمی شود و برای دریافت تجربه مناسبی از گیمینگ به یک کارت گرافیک مناسب نیاز دارید. همانطور که به آن اشاره کردیم پردازنده های 4 هسته ای می توانند بیشتر بازی ها را با رزولوشن قابل قبول ارائه دهند اما اگر می خواهید یک تجربه بی نقص از دنیای گیمینگ داشته باشید، به سراغ پردازنده هایی با 8 هسته و 16 ترد بروید که سرعت کلاک پایه آن ها 4 گیگاهرتز است. در لپ تاپ ها تنها پردازنده هایی که با پسوند H ارائه می شوند برای گیم مناسب اند اما در رایانه های شخصی پردازنده های K، X، XE و … گزینه های بی نظیری برای اجرای بازی به شمار می آیند. همچنین برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه انواع لپ تاپ می توانید به مقاله راهنمای خرید لپ تاپ مراجعه کنید

سوالات متداول در مورد راهنمای خرید پردازنده

سخن پایانی

در مقاله راهنمای خرید سی پی یو، ویژگی های مهم پردازنده ها را مورد بررسی قرار دادیم تا بتوانید با توجه به نیازتان گزینه مورد نظر را انتخاب کنید. این محصولات از چند میلیون تا چند ده میلیون تومان وجود دارند؛ از این رو در انتخاب پردازنده همه چیز به سطح نیازتان بر می گردد. اگر قصد دارید از پردازنده برای امور روزمره مانند وب گردی یا تماشای فیلم استفاده کنید، لزومی به پرداخت هزینه های هنگفت نیست و به سادگی می توانید با یک پردازنده اقتصادی یا میان رده امور خود را پیش ببرید. اما اگر انتخاب پردازنده شما برای امور گیمینگ است، همه چیز فرق می کند و تنها مدل های چند هسته ای می توانند پاسخ گوی نیاز تان باشند. بنظر شما مهم ترین نکات خرید پردازنده چیست؟ شما چه پردازنده ای را برای فعالیت های خود انتخاب می کنید؟ نظرات و پیشنهادات خود را با ما و دیگر کاربران تکنوسان مگ به اشتراک بگذارید.