امروزه کاربرد دستگاه های الکترونیکی در زندگی ما به حدی زیاد شده است که تصور ادامه زندگی بدون آنها تقریبا غیر ممکن است. این دستگاه ها همگی از انرژی برق تغذیه می کنند و از طریق دوشاخه یا سه شاخه برق به برق وصل می شوند. البته استاندارد دوشاخه و پریز برق در همه کشور ها یکسان نیست و در اکثر نقاط مختلف دنیا از انواع مخصوصی دوشاخه و پریز استفاده می کنند که ممکن است با وسایل برقی مسافرانی که از کشور های دیگر می آیند مطابقت نداشته باشند. در این مطلب شما را با انواع استانداردهای دوشاخه و پریز برق در نقاط مختلف جهان آشنا می کنیم و تفاوت هر یک را با سایر مدل ها توضیح خواهیم داد. با تکنوسان مگ همراه باشید.
فهرست مطالب
چرا همه کشورها از یک دوشاخه مشترک استفاده نمی کنند؟
احتمالا این تجربه برای شما آشنا است که یک گوشی، تبلت یا لپ تاپ جدید خریده باشید و کلگی شارژر یا کابل برق آنها به پریز برق خانه شما نخورد و برای اتصال آن نیاز به خرید پریز برق جدید یا تبدیل برق داشته باشید. یک علت این موضوع عدم استفاده از یک استاندارد واحد برای دوشاخه و پریز برق در دنیا است و تقریبا در هر منطقه ای از یک دو یا سه شاخه برق مخصوصی استفاده می کنند که با سایر مناطق فرق دارد. همین موضوع باعث شده که کالا ها با انواع دوشاخه یا سه شاخه برق برای نقاط مختلف دنیا تولید و عرضه شوند و شاید نوع کالایی که به دست شما می رسد، دوشاخه کابل برق آن با پریزی که در خانه دارید مطابقت نداشته باشد.
علت دیگر این موضوع استفاده از برق با ولتاژ متفاوت در کشورهای مختلف دنیا است که باعث می شود دوشاخه و پریز ها با همدیگر فرق داشته باشند. به عنوان مثال در اکثر کشورهای آسیایی و اروپایی از برق با ولتاژ 220 تا 240 ولت با فرکانس 50 هرتز استفاده می شود، در حالی که در اکثر مناطق قاره آمریکا ولتاژ برق بین 100 تا 127 ولت با فرکانس 60 هرتزی است. در نتیجه لوازم برقی مختلف باید از دوشاخه ای استفاده کنند که با ولتاژ برق در یک کشور به خصوص قابل استفاده باشند.
معرفی استاندارد انواع دوشاخه و پریز برق
به طور کلی در نقاط مختلف جهان از 15 نوع دوشاخه و پریز متفاوت استفاده می شود که هر کدام از آنها با یک حرف الفبای انگلیسی نام گذاری شده اند. به علاوه هر مدل از این دوشاخه ها مختص به یک کشور خاص نیست و اکثر آنها به صورت همزمان در چند کشور مختلف به عنوان استاندارد دوشاخه و پریز برق اصلی استفاده می شوند.
بنابراین در صورتی که قصد خروج از کشور و سفر به کشور دیگری را دارید، بهتر است که در کنار جمع کردن لباس و سایر موارد مورد نیاز سفر، یک مبدل سازگار با پریز برق کشور مقصد نیز تهیه کنید. برای این منظور ابتدا باید بدانید که کدام نوع پریز یا دوشاخه ای در کشوری که می خواهید به آن سفر کنید استفاده می شود. در ادامه به معرفی انواع استاندارد های دوشاخه و پریز برق مورد استفاده در جهان می پردازیم.
نوع A
استاندارد نوع A یا Type A بیشتر در کشور های آمریکا، کانادا، ژاپن و مکزیک استفاده می شود که دارای دو پین تخت و نازک هستند و پریز آنها نیز دو پین ورودی دارد. دوشاخه های نوع A با برق های ولتاژ 100 تا 127 ولت و جریان 15 آمپری سازگار اند و کشورهایی مثل آمریکا، کانادا و ژاپن استفاده می شوند.
تعداد پین: 2
اتصال به زمین: ندارد
جریان: 15 آمپر
ولتاژ: 100 تا 127 ولت
کشورهای استفاده کننده: آمریکا، کانادا، ژاپن و مکزیک
نوع B
سه شاخه های نوع B ناحیه استفاده تقریبا مشابهی با نوع A دارند و از نظر فنی هم مشابه همدیگر هستند. اما مهم ترین تفاوت آنها با دوشاخه های نوع A استفاده از یک پین اتصال به زمین است که در دوشاخه های نوع A وجود ندارد. البته استفاده از این سه شاخه ها در همه نقاط ذکر شده معمول نیست و حتی برخی افراد برای استفاده در پریز های نوع A پین اتصال به زمین آن را از بدنه جدا می کنند تا در پریزهای نوع A قابل استفاده شود. همچنین پریز های نوع B با دوشاخه های نوع A سازگار اند و نیازی به تعویض پریز جداگانه نیست.
تعداد پین: 3
اتصال به زمین: دارد
جریان: 15 آمپر
ولتاژ: 100 تا 127 ولت
کشورهای استفاده کننده: آمریکا، کانادا، مکزیک
نوع C
در کلاس نوع C از دو پین دایره ای شکل برای اتصال به پریز استفاده می شود و با برق 220 ولت و جریان 2.5، 10 و 16 آمپر سازگار هستند. دوشاخه های نوع C یکی از پر کاربردترین انواع دوشاخه ها هستند که در چند قاره مختلف مورد استفاده قرار می گیرند و به دوشاخه های بین المللی هم معروف هستند. از این دو شاخه در اکثر کشورهای اروپا، آفریقای جنوبی و آسیا نیز استفاده می شود. استاندارد پریز و دوشاخه در کشور ایران نیز از همین نوع است و وسایل برقی مختلف با دوشاخه های از نوع C در ایران تولید می شوند.
تعداد پین: 2
اتصال به زمین: ندارد
جریان: 2.5، 10 و 16آمپر
ولتاژ: 220 تا 240 ولت
کشورهای استفاده کننده: کشورهای اروپایی، آسیایی (ایران) و آفریقای جنوبی
نوع D
استاندارد دوشاخه و پریز بعدی در این محصولات استاندارد نوع D است که بیشترین استفاده آن در کشور هند است و شباهت زیادی به سه شاخه های انگلستان دارد. سه شاخه های Type D از سه پین دایره ای شکل تشکیل می شوند که پین سوم یا همان اتصال به زمین آن طول بیشتری از دو پین دیگر دارد. این سه شاخه با برق 220 و 5 آمپر سازگار است و به پریز های نوع D وصل می شوند، البته که می تواند به سایر پریز ها مانند نوع C، E و F نیز انها را متصل کرد اما به دلیل عدم اتصال کامل و صحیح ممکن است خطر آفرین باشد.
تعداد پین: 3
اتصال به زمین: دارد
جریان: 5 آمپر
ولتاژ: 220 تا 240 ولت
کشورهای استفاده کننده: هند و نپال
نوع E
استاندارد دوشاخه و پریز تایپ E بیشتر در دو کشور فرانسه و بلژیک و کشورهایی مثل چک، مراکش، تونس و لهستان استفاده می شود و ساختار متفاوت تری نسبت به انواع قبلی دارد. در استاندارد نوع E دو پین دایره ای روی دوشاخه وجود دارد و بالای آنها یک سوراخ اتصال به زمین تعبیه شده که پین آن روی پریز وجود دارد. این دوشاخه و پریز با برق 220 ولت و 16 آمپر کار می کنند و پریز آن با دوشاخه های نوع C و F نیز سازگار هستند.
تعداد پین: 2
اتصال به زمین: دارد
جریان: 16 آمپر
ولتاژ: 220 تا 240 ولت
کشورهای استفاده کننده: فرانسه، بلژیک، جمهوری چک، اسلواکی، تونس و لهستان
نوع F
دوشاخه های نوع F شباهت بسیار زیادی به نوع E دارند و تقریبا در همه کشورهای اروپا به جز انگلستان و ایرلند استفاده می شوند. البته پریزهای نوع F خود دارای گیره هایی هستند که وظیفه اتصال به زمین را ایفا می کند، در حالی که در انواع E یک پین نری روی پریز باید نصب می شد. امروزه برای سازگاری بیشتر بین دوشاخه های نوع E و F دوشاخه جدیدی به نام دوشاخه E/F با نام اختصاصی CEE7/7 تولید شده که تفاوت های بین سوکت E و F را از بین می برد و با هر دو پریزها سازگار اند.
تعداد پین: 2
اتصال به زمین: دارد
جریان: 16 آمپر
ولتاژ: 220 تا 240 ولت
کشورهای استفاده کننده: اکثر کشورهای اروپایی به جز انگلستان و ایرلند
نوع G
در استاندارد نوع G شاهد استفاده از سه پین مستطیلی شکل نسبتا قطور هستیم که فاصله بین پین اتصال به زمین و دو پین دیگر زیاد است. این سه شاخه به دلیل طراحی خاصی که دارد فقط با پریز های نوع خودش قابل استفاده است و سایر پریز ها به صورت صحیح برای آن قابل استفاده نیستند، همچنین این سه شاخه با برق 220 ولت و جریان 13 آمپر سازگار است. از سه شاخه های نوع G در کشورهایی مثل انگلستان، ایرلند، مالت، مالزی، سنگاپور و شبه جزیره عربستان استفاده می شود.
تعداد پین: 3
اتصال به زمین: دارد
جریان: 13 آمپر
ولتاژ: 220 تا 240 ولت
کشورهای استفاده کننده: انگلستان، ایرلند، قبرس، مالت، شبه جزیره عربستان، مالزی، سنگاپور، هنگ کنک
نوع H
استاندارد نوع H متشکل از سه پین پین است که ساختاری شبیه به یک مثلث دارد و فقط در فلسطین و اسرائیل استفاده می شود. این سه شاخه با برق 220 ولت و 16 آمپر کار می کند و با پریز هم نوع خود یعنی نوع H و انواع پریز نوع C به خوبی سازگار است.
تعداد پین: 3
اتصال به زمین: دارد
جریان: 16 آمپر
ولتاژ: 220 تا 240 ولت
کشورهای استفاده کننده: فلسطین و اسرائیل
نوع I
استاندارد دوشاخه و پریز برق نوع I بیشتر در کشورهای استرالیا، نیوزلند، چین و آرژانتین به کار می رود. در این استاندارد شاهد عرضه دو مدل دوشاخه و سه شاخه با پین های تخت ضخیم هستیم که مدل دوشاخه آن فاقد اتصال به زمین و مدل سه شاخه آن شامل این پین می باشد. به همین دلیل دوشاخه و سه شاخه های نوع I فقط با پریز های خودشان سازگار هستند و این پریز ها به گونه ای طراحی شده اند که هم دو شاخه ها و هم سه شاخه ها به آن متصل شوند.
تعداد پین: 2 و 3 پین
اتصال به زمین: مدل 2 پین ندارد / مدل 3 پین دارد
جریان: 10 آمپر
ولتاژ: 220 تا 240 ولت
کشورهای استفاده کننده: آرژانتین، چین، نیوزلند، استرالیا
نوع J
استاندارد نوع J به صورت ویژه در دو کشور سوئیس و لیختنشتاین به کار برده می شود. در این نوع از یک سه شاخه با عایق برای اتصال لوازم برقی به پریز استفاده می شود که شباهت زیادی به دوشاخه های نوع C دارد، اما به دلیل داشتن پین اتصال به زمین با پریزهای نوع مذکور ناسازگار است اما امکان اتصال دوشاخه نوع C به پریز نوع J وجود دارد. استاندارد دوشاخه و پریز نوع J با برق 220 ولت و 10 آمپر سازگار است.
تعداد پین: 3 پین
اتصال به زمین: دارد
جریان: 10 آمپر
ولتاژ: 220 تا 240 ولت
کشورهای استفاده کننده: سوئیس و لیختنشتاین
نوع K
نوع دیگر از انواع استانداردهای دوشاخه و پریز برق، استاندارد دانمارکی است که مانند نوع قبلی به طور ویژه در کشور دانمارک و گرین لند استفاده می شود. در این نوع شاهد قرار گیری دو پین در مرکز و یک پین اتصال به زمین به شکل حرف U هستیم که البته در روی پین ها خبری از روکش پلاستیکی عایق برق نیست. یک دوشاخه نوع C به خوبی با پریزهای نوع K سازگار است و حتی دوشاخه های نوع E و F نیز می توانند به این پریز متصل شوند، با این تفاوت که به دلیل عدم وجود پین نری ارت روی خود پریز قابلیت اتصال به زمین برای دوشاخه های E و F وجود نخواهد داشت.
تعداد پین: 3 پین
اتصال به زمین: دارد
جریان: 16 آمپر
ولتاژ: 220 تا 240 ولت
کشورهای استفاده کننده: دانمارک و گرین لند
نوع L
استاندارد دوشاخه و پریز نوع L طراحی ویژه ای دارد و به طور اختصاصی در ایتالیا، شیلی و اروگوئه به کار برده می شود. در این استاندارد سه پین دایره ای در یک ردیف قرار دارند که از این نظر شباهت هایی با نوع C دارند. این استاندارد ایتالیایی در دو مدل 10 و 16 آمپر موجود است که بسته به نوعشان قطر و فاصله پین ها با همدیگر فرق می کند و دو نوع پریز مختلف نیز برای آنها وجود دارد، البته هر دو مدل از سه شاخه به دو نوع پریز بدون مشکل وصل می شوند. پریزهای مدل 10 آمپر علاوه بر نوع L با نوع C نیز سازگار هستند ولی در مدل های 16 آمپری فقط قابلیت اتصال یک سه شاخه هم نوع وجود دارد.
تعداد پین: 3 پین
اتصال به زمین: دارد
جریان: 10 و 16 آمپر
ولتاژ: 220 تا 240 ولت
کشورهای استفاده کننده: ایتالیا، شیلی و اروگوئه
نوع M
استاندارد تایپ M شباهت بسیار زیادی به سه شاخه های نوع D دارد ولی پین های نوع M بزرگتر هستند. این استاندارد بیشتر در آفریقای جنوبی استفاده می شود و در کشورهایی مثل اسواتینی و لسوتو نیز رواج دارد. همچنین در کشورهایی مثل هند، نپال و امارات نیز برای وسایل برقی سنگین مانند کولر و ماشین لباسشویی از این سه شاخه استفاده می کنند. البته چند سالی است که دولت آفریقای جنوبی استاندارد دوشاخه و پریز نوع N را نیز پذیرفته و قرار است که جایگزین استاندارد نوع M شود.
تعداد پین: 3 پین
اتصال به زمین: دارد
جریان: 15 آمپر
ولتاژ: 220 تا 240 ولت
کشورهای استفاده کننده: آفریقای جنوبی
نوع N
یکی دیگر از انواع استانداردهای موجود دوشاخه و پریز در دنیا، استاندارد نوع N است که به دلیل نوع طراحی خود، ابعادی جمع و جور و ایمنی بالاتری نسبت به انواع دیگر دارد. در مدل نوع N سه پین وجود دارد که روی پین های انتقال برق روکش عایق تعبیه شده است. در این مدل شاهد شباهت های زیادی با نوع J هستیم اما این دو نوع به دلیل تفاوت در فاصله بین پین ها قابلیت اتصال به پریز های یکدیگر را ندارند. سه شاخه های نوع N به طور ویژه در کشور های برزیل و آفریقای جنوبی استفاده می شوند و خود سه مدل با جریان های مختلف 10، 16 و 20 آمپر دارند که دو مدل از آنها در کشور برزیل (10 و 20 آمپر) و مدل دیگر در آفریقای جنوبی استفاده می شود.
تعداد پین: 3 پین
اتصال به زمین: دارد
جریان: 10، 16 و 20 آمپر
ولتاژ: 220 تا 240 ولت
کشورهای استفاده کننده: برزیل و آفریقای جنوبی
نوع O
آخرین استانداردی که در این مقاله به آن می پردازیم، استاندارد دو شاخه و پریز نوع O است که تنها در کشور تایلند استفاده می شود. در این مدل نیز شاهد قرارگیری 3 پین با روکش عایق روی پین های انتقال قدرت هستیم و شکل ظاهری آن شباهت زیادی با مدل های K و H دارند اما قابلیت اتصال به سوکت های آنها را ندارد. البته امروزه دیگر کمتر از سه شاخه های نوع O استفاده می شود چرا که پریزهای جدید این نوع به گونه ای طراحی می شوند که قابلیت اتصال انواع استاندارد C ،B ،A و O را داشته باشند.
تعداد پین: 3 پین
اتصال به زمین: دارد
جریان: 16 آمپر
ولتاژ: 220 تا 240 ولت
کشورهای استفاده کننده: تایلند
آیا وصل بودن شارژر به پریز برق (بدون اتصال به دستگاه) مشکل دارد؟
جمع بندی
همانطور که در مقاله انواع استانداردهای دوشاخه و پریز برق خواندید، تعدادی زیادی دوشاخه، سه شاخه و پریز برق وجود دارد که در بین کشورهای پراکنده هستند و از یک استاندارد دوشاخه و پریز ثابت در همه نقاط جهان استفاده نمی شود. به همین دلیل اگر قرار است که به یک سفر خارجی بروید، بهتر است نوع دوشاخه و پریز مورد استفاده در آن کشور را بررسی کنید که با وسایل برقی که با خود حمل می کنید مطابقت داشته باشد و در غیر این صورت بهتر است که برای خود یک تبدیل برق تهیه کنید تا مشکل اتصال وسایل برقی مانند شارژر موبایل و لپ تاپ حل شود. همچنین اگر نیاز به انواع کلید، پریز و تبدیلات برقی دیگری هم دارید، می توانید به این صفحه از فروشگاه تکنوسان مراجعه کنید. در انتها از شما دعوت می کنیم نظرات خود را با ما و سایر کاربران تکنوسان مگ به اشتراک گذارید.
ممنون از توضیحات کامل. بسیار عالی